این روز ها، اگر در بازار بورس ایران فعالیت می کنید، قطعا ردپای معاملات الگوریتمی و ربات های معامله گر، را در خبر ها و حاشیه ها دیده اید. شاید از خود پرسیده باشید که معاملات الگوریتمی در بورس تهران دقیقا چیست که از معاملهگران خرد گرفته تا سازمان بورس، همواره درباره آن صحبت میکنند و حتی گاهی تیتر اول خبرها و روزنامهها را به خود اختصاص میدهد؟
در این مقاله قصد داریم به طور جامع و شفاف معاملات الگوریتمی در بورس تهران را بررسی کنیم. از پشت پرده این مفهوم گرفته تا نکاتی که شاید کمتر کسی به آنها اشاره کرده باشد. میخواهیم بدون استفاده از اصطلاحات پیچیده و غیرقابل فهم، اصل موضوع را برای شما روشن کنیم.
پس توصیه میکنیم این مقاله را تا انتها دنبال کنید تا هیچ نکتهای را از دست ندهید. چرا که قرار است اطلاعاتی ارائه کنیم که مشابه آن را در هیچ منبع دیگری پیدا نخواهید کرد!
شاید پیش از آنکه بخواهیم درباره معاملات الگوریتمی صحبت کنیم، در ذهن خود این تصور را داشته باشید که این معاملات چیزی جز رباتهای بیرحمی نیستند که پول شما را میبلعند!
اما بیایید برای لحظهای این تصویر بیرحمانه را کنار بگذاریم و با دیدی واقعبینانهتر به موضوع نگاه کنیم.
ولی فعلا برای شروع، روی تفکر خود، که معاملات الگوریتمی ، همان ربات ها یا اکسپرت ها هستند، بمانید.
پیش از آنکه به بررسی مفهوم معاملات الگوریتمی بپردازیم، بهتر است نگاهی به کاربردهای مختلف آن در بازارهای مالی بیندازیم.
یکی از مهمترین و پراستفادهترین کاربردهای معاملات الگوریتمی، کمک به بازارگردانهای بزرگ در بازارهای مالی، بهویژه بورس تهران است. این روش سهم قابلتوجهی از معاملات الگوریتمی را به خود اختصاص میدهد و نقشی کلیدی در افزایش نقدشوندگی بازار ایفا میکند. علاوه بر این، این معاملات میتوانند بازار را در عین غیرقابل پیشبینی بودن، کارا نگه دارند. چراکه اگر بازارهای مالی پیشبینیپذیر بودند، پیش از آنکه فرصت ورود پیدا کنیم، توسط گروهی از بازیگران بزرگ تسخیر میشدند! این همان موضوعی است که نظریه بازارهای کارا به آن میپردازد.
کاربرد دیگر معاملات الگوریتمی، کمک به بانکها، مؤسسات مالی و شرکتهای سرمایهگذاری است. از آنجا که این نهادها با حجم بالایی از سرمایه وارد بازار میشوند، اگر بخواهند این سرمایه عظیم را بهصورت دستی و یکجا وارد بازار کنند، ممکن است بازار دچار نوسانات شدیدی شود و قیمتها از محدوده مطلوب آنها فاصله بگیرند. این مسئله میتواند ضررهای سنگینی به این نهادها وارد کند. معاملات الگوریتمی به آنها کمک میکند تا با اجرای تدریجی و هوشمندانه معاملات، از این مشکلات جلوگیری کنند.
یکی دیگر از کاربردهای معاملات الگوریتمی که شاید جدیدتر باشد، کمک به معاملهگران و نهادهای مالی برای پیشبینی بازارهای مالی است. شاید این کاربرد بیشتر از سایر موارد توجه شما را جلب کرده باشد!
اما سوال مهمتری که وجود دارد این است: آیا بسترهای لازم برای استفاده از معاملات الگوریتمی به منظور پیشبینی قیمت در بورس فراهم است و آیا این ایده بهطور عملی قابل اجرا است؟
به نظر میرسد بحث دارد جذابتر میشود و شما هم کنجکاو شدهاید که هرچه سریعتر پاسخ این سوالها را بدانید!
ولی برای ادامه بحث، نیاز هست که شما یک آشنایی کلی، با معاملات الگوریتمی داشته باشد و حتما مقاله ی ” تفاوت الگوتریدینگ و اتو تریدینگ ” را بخوانید و بعد ادامه مقاله را مطالعه کنید. با توجه به مفصل بودن این دو مبحث، در این مقاله از گفتن آن ها صرف نظر می کنیم.
برویم سراغ پرسش اصلی: آیا بسترهای لازم برای آموزش معاملات الگوریتمی با پایتون و اجرای آن در بورس تهران فراهم است؟
مهمترین زیربنای معاملات الگوریتمی، دادههای بازار است. این دادهها مثل فونداسیون خانه عمل میکنند و اگر کیفیت کافی نداشته باشند، کل سیستم ما دچار مشکل میشود. شاید تصور کنید که داشتن 10 سال دادهی بازار ایران کافی است، اما متأسفانه اینطور نیست! کیفیت دادهها پارامتری کلیدی است و در حال حاضر نمیتوان در بورس تهران به دادههای با کیفیت و بدون نقص دسترسی پیدا کرد.
ممکن است بگویید که برخی شرکتها دادههای بازار را به فروش میرسانند یا حتی رایگان در اختیار کاربران قرار میدهند. اما همانطور که تجربه گروه مالی آرادفین نشان داده است، این دادهها اغلب از کیفیت لازم برخوردار نیستند. آرادفین که تخصص بالایی در علم داده دارد، پس از بررسیهای تخصصی به این نتیجه رسیده است که دادههای موجود نمیتوانند برای ایجاد مدلهای دقیق استفاده شوند. بنابراین، اگر بخواهید آموزش معاملات الگوریتمی با پایتون را با این دادهها عملی کنید، درست مثل ساختن یک خانه روی فونداسیون خراب است؛ نتیجه نهایی دقیق و قابل اعتماد نخواهد بود.
چالش بعدی مربوط به پلتفرمهای معاملاتی است. بیشتر رباتهای معاملهگر در بازارهای جهانی روی پلتفرم متاتریدر اجرا میشوند. در ایران، نسخهی بومیشدهی این پلتفرم، یعنی مفیدتریدر توسط یکی از بزرگترین کارگزاریها ارائه شده است. اما اگر با این کارگزاری تماس بگیرید، متوجه میشوید که امکان انجام معاملات خودکار در مفیدتریدر وجود ندارد و تنها میتوانید از حساب دمو برای معاملات مجازی استفاده کنید.
برای دور زدن این محدودیتها، روشهایی مثل پردازش تصویر وجود دارد که نیازمند دانش پیشرفتهتر است و گاهی دردسرهای بیشتری ایجاد میکند. روش دیگر، ارسال سیگنالهای معاملاتی به تلگرام و اجرای دستی معاملات است؛ اما این روش شما را از مزایای معاملات خودکار محروم میکند.
یکی دیگر از موانع، پایین بودن حجم معاملات در بورس تهران و وجود صفهای خرید و فروش است. این وضعیت نهتنها باعث ایجاد رانت و دستکاری در بازار میشود، بلکه بازار را از مکانیزمهای طبیعی عرضه و تقاضا دور میکند. چنین شرایطی میتواند عملکرد معاملات الگوریتمی را تحت تأثیر قرار داده و نتایج پیشبینیها را با چالش روبهرو کند. برای ورود به دنیای آموزش معاملات الگوریتمی با پایتون، باید چالشهای مربوط به کیفیت داده، محدودیتهای پلتفرمهای معاملاتی، و ساختار بازار بورس تهران را در نظر بگیرید. این مسیر هرچند جذاب و پرپتانسیل است، اما نیازمند آمادهسازی بسترها و ابزارهای مناسب است تا بتوان به نتایج دقیق و کارآمد دست یافت.
شاید این روزها با افرادی مواجه شوید که ادعا میکنند در حال اجرای معاملات الگوریتمی در بازار بورس ایران هستند و بسترهایی را برای طراحی و آزمایش استراتژیهای شما فراهم کردهاند. اما در واقع، آنچه آنها انجام میدهند، چیزی جز اتوتریدینگ نیست. اگر مقالهی تفاوت الگوتریدینگ و اتوتریدینگ را مطالعه کرده باشید، حتما متوجه این تفاوت شدهاید.
البته باید به این نکته توجه داشت که اتوتریدینگ نسبت به روشهای سنتی و دستی، مزایای غیرقابلانکاری دارد که نمیتوان از آن چشمپوشی کرد. با این حال، فاصله آن با علم الگوتریدینگ و مزایای بینظیر و پیشرفتهای که ارائه میدهد، بهقدری زیاد است که میتوان آن را به فاصلهای کهکشانی تشبیه کرد!
میخواهم اولین نفری باشم که از پستهایی که در آرادفین منتشر میشود، آگاه شوم.
2 Responses
متاتریدر برای معاملات الگوریتمی در بورس هم کاربرد داره؟
سلام. این به کارگزاری بورس شما وابسته هست. عموما در ایران به صورت مستقیم این اجازه رو نداریم که با متاتریدر معاملات رو انجام بدیم و در بستر اختصاصی کارگزاری ها سفارشها ثبت میشه.