پذیره نویسی چیست | آشنایی با فرایند پذیره نویسی در بورس

پذیره نویسی

پذیره نویسی چیست؟

یکی از روش‌های مشارکت در تامین مالی شرکت‌ها، پذیره ‌نویسی است. شرکت‌ها از این روش برای تامین مالی بخشی از سرمایه مورد نیاز خود جهت حضور در بورس کمک می‌گیرند. در این فرایند شما می‌توانید با پرداخت مبلغی که در برگه تعهد سهام مشخص شده است مالک تعدادی از سهام شرکت مورد نظر شوید. کسی که سهام شرکت را خریداری می‌کند طبیعتاً در سود و زیان آن سهیم خواهد بود. البته باید به این نکته اشاره کنیم که معمولاً حضور در پذیره نویسی بورس در اکثر موارد برای سرمایه‌گذاران و سهامداران سودآور بوده است.

اکنون بد نیست این فرایند را از نظر حقوقی هم مورد بررسی قرار دهیم. از لحاظ حقوقی فرایندی که در آن افراد حقوقی یا حقیقی می‌توانند بخشی از سرمایه شرکت را تامین مالی کنند، تحت عنوان پذیره نویسی شناخته می‌شود. ماده ۳۸ قانون تجارت هم این فرایند را مسیری برای شروع کار شرکت‌ها می‌داند. ضمناً باید این نکته را بدانید که فرایند این کار برای تمام شرکت‌ها مشابه هم انجام نمی‌شود. هر کدام از آنها با توجه به شرایطی که دارند در یکی از بازارهای بورس یا فرابورس می‌توانند این کار را انجام دهند.

 

پذیره نویسی در بورس

 

روش تعهد چیست؟

پذیره ‌نویسی شرکت‌ها معمولاً به روش‌های مختلفی انجام می‌گیرد. در این میان یکی از جذاب‌ترین روش‌ها روش تعهد است. در این شیوه یک نفر به عنوان متعهد معرفی می‌گردد. متعهد چند وظیفه بسیار مهم بر عهده دارد. در صورتی که اوراق بهادار در مرحله اول ثبت نام به فروش نرود او باید باقیمانده را از شرکت عرضه کننده یا نماینده قانونی او خریداری نماید. به عبارت بهتر متعهد ضمانت کننده خرید سهام باقیمانده یک شرکت خواهد بود. البته این را باید بگوییم که متعهد نمی‌تواند سرمایه‌گذار یا خریدار سهام باشد.

گاهی اوقات به کسی که به عنوان متعهد معرفی می‌شود کارگزار هم می‌گویند. این شخص همچنین وظیفه دارد قیمت هر سهم را کارشناسی کرده و آن را ارزش گذاری نماید. ضمناً متعهد برای اینکه از لحاظ قانونی هم به وظایف خود تعهد داده باشد باید سندی را به سازمان بورس ارائه نماید و تضمین کند که در صورت تامین نشدن سرمایه مورد نیاز شرکت از طریق پذیره نویسی، او سهم‌های باقیمانده را خریداری خواهد کرد. در ایران معمولا بانک‌ها به دلیل توانایی مالی خوبی که دارند چنین وظیفه‌ای را بر عهده می‌گیرند.

 

پذیره نویسی چیست

 

روش کوشش چگونه است؟

روش دیگری که برای پذیره ‌نویسی سهام شرکت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد تحت عنوان کوشش شهرت پیدا کرده است. در این روش شرکتی که تامین سرمایه را بر عهده دارد هیچ گونه تعهدی مبنی بر خرید اوراق باقیمانده نخواهد داشت. او تنها تعهد می‌دهد که تمام تلاش خود را برای به فروش رساندن حداکثر اوراق به کار گیرد. طبیعتاً در این شیوه احتمال اینکه سهام شرکت به طور کامل به فروش نرسد وجود دارد. قطعاً چنین چیزی نه شرکت عرضه کننده سهام را راضی می‌کند و نه موجب استقبال سهامداران می‌شود. طبیعتاً در صورتی که تمام سهام شرکت به فروش نرسد و نتواند سرمایه لازم برای ورود به بازارهای معاملاتی مختلف را تامین کند، سهامدارانی که در پذیره نویسی مشارکت داشتند هم دچار ضرر و زیان خواهند شد. با توجه به این نکات کاملاً مشخص است که معمولاً سرمایه‌گذاران و سهامداران از چنین روشی استقبال نمی‌کنند.

بیشتر بخوانید:   صورت سود و زیان چیست؟ | انواع | فرمول | مزایا | تحلیل

 

مراحل انجام پذیره نویسی چگونه است؟

همانگونه که در بخش‌های قبلی هم خدمت شما بیان کردیم، پذیره ‌نویسی در حقیقت یک اقدام حقوقی است برای آنکه بخشی از سرمایه شرکت توسط سهامداران مختلف تامین شود. طبیعتاً ابتدا یک شرکت باید تاسیس شود و سپس اقدامات لازم را برای این فرایند دنبال نماید. افرادی که شرکت را تاسیس می‌کنند به عنوان موسسان آن شناخته می‌شوند. موسسان یک شرکت ابتدا باید طرحی را برای این اقدام حقوقی آماده کنند. طرحی که آماده می‌شود باید به امضای تمام موسسان برسد و سپس به اداره ثبت شرکت‌ها یا ثبت اسناد و املاک ارسال گردد. در کنار طرح لازم است اساسنامه و اظهارنامه شرکت نیز ارسال شود. نهایتاً مرجعی که مدارک و اسناد برای آن ارسال شده است آنها را با قوانین موجود تطبیق می‌دهد و در صورتی که شرایط وجود داشته باشد اجازه عرضه عمومی را برای شرکت صادر می‌کند.

 

نحوه پذیره نویسی

 

در طرح موسسان شرکت چه اطلاعاتی باید درج شود؟

طرحی که موسسان شرکت برای پذیره ‌نویسی به مراجع قانونی ارسال می‌کنند باید اطلاعات مختلفی را شامل شود. مهم‌ترین اطلاعاتی که لازم است در این طرح وجود داشته باشند عبارتند از:

  • مشخصات: در این طرح باید اطلاعات کاملی در مورد مشخصات شرکت از قبیل نام آن، حوزه فعالیت، مرکز اصلی و شعب درج گردد. از اطلاعات دیگری که در این بخش باید در طرح وارد شود می‌توانیم به مدت زمان ثبت شرکت و اطلاعات هویتی و سکونتی موسسان آن اشاره نماییم.
  • سرمایه: سرمایه موجود در شرکت با ذکر جزئیات میزان نقدی و غیر نقدی بودن آن باید در طرح عنوان گردد. همچنین اثرگذاری هر کدام از موسسان و وظیفه آنها در شرکت باید ذکر شود.مورد دیگری که باید در این طرح مشخص شود سرمایه‌ای است که هر کدام از موسسان برای افتتاح شرکت تامین کرده‌اند. همچنین تمام هزینه‌های جانبی که برای تشکیل شرکت پرداخت شده است باید عنوان شود.
  • مجوز و شرایط: علاوه بر مراجعی که طرح باید برای آنها ارسال شود، اجازه مراجع قانونی دیگر هم برای این کار باید جلب گردد. اجازه نامه و موافقت آن مراجع قانونی باید در طرح ذکر شده باشد. همچنین حداقل سهامی که برای پذیره ‌نویسی قرار است عرضه شود باید مشخص شده و در طرح اعلام گردد.حتی شماره حساب بانکی برای واریز تعهدات سهامداران نیز باید در طرح عنوان شده باشد.
  • مدارک: شرکت باید تمامی مدارکی که مربوط به تحویل اظهارنامه و طرح اساسنامه شرکت می‌باشد را با ذکر توضیحات در اختیار مراجع مورد نظر قرار دهد. همچنین روزنامه‌ای که قرار است اطلاعیه‌های مربوط به شرکت را منتشر کند باید در طرح، نام آن مشخص شده باشد.چگونگی تخصیص سهام هم به طور کامل با جزئیات باید مشخص شود.
بیشتر بخوانید:   صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت چیست؟ + معرفی صندوق های درآمد ثابت

 

مراحل پذیره نویسی

 

جزئیات مهم فرآیند پذیره نویسی

در فرآیند پذیره ‌نویسی جزئیات مختلفی وجود دارد که بهتر است با برخی از مهم‌ترین آنها آشنا شویم. جزئیات مهم این فرایند را با هم مورد بررسی قرار می‌دهیم:

  • مهلت: مهلت این کار را سازمان بورس و اوراق بهادار مشخص می‌کند و معمولاً بیش از یک ماه نخواهد بود. البته در صورتی که موسسان شرکت و انتشار دهندگان اوراق بهادار درخواست تمدید مهلت را داشته باشند، امکان آن وجود دارد که زمان بیشتری برای این کار تخصیص داده شود.
  • شکست: در صورتی که عرضه عمومی سهام با شکست مواجه شده و تکمیل نگردد، شرکت انتشار دهنده اوراق وظیفه دارد وجوه دریافتی را به حساب سرمایه‌گذاران بازگرداند.معمولا برای انجام این کار ۱۵ روز به شرکت فرصت داده می‌شود.
  • تعداد شرکت کنندگان: تعداد افرادی که لازم است هیئت مدیره یک شرکت سهامی عام را تشکیل دهند حداقل باید ۵ نفر باشند.با این وجود قانون هیچ صحبتی در مورد تعداد شرکا نداشته و سقفی برای آن تعیین نکرده است. به همین دلیل هر شرکت می‌تواند هزاران سهامدار داشته باشد. بر همین اساس نمی‌توانیم سقف خاصی برای شرکت کنندگان پذیره نویسی مشخص نماییم.

 

عرضه اولیه سهام و پذیره نویسی چه تفاوتی دارند؟

کسانی که در بورس فعالیت دارند نام پذیره ‌نویسی را بارها شنیده‌اند و هم با عرضه اولیه بارها مواجه گردیده‌اند. با توجه به اینکه نحوه خرید سهام در این دو روش شباهت زیادی به هم دارد، برخی افراد فکر می‌کنند آنها یکسان هستند. با این وجود تفاوت‌های زیادی بین این دو روش خرید سهام در بورس وجود دارد که آن‌ها را با هم مورد بررسی قرار می‌دهیم:

  • اولین تفاوت بین این دو روش این است که عرضه اولیه زمانی انجام می‌شود که سهام یک شرکت برای اولین بار قرار است در بازار بورس عرضه گردد. طبیعتاً شرکتی که سهام خود را عرضه اولیه می‌کند مراحل ورود به بورس را قبلاً پشت سر گذاشته است.با این وجود شرکتی که قرار است سهام خود را به صورت پذیره ‌نویسی منتشر کند هنوز فعالیت خود را به صورت جدی آغاز نکرده و هدف شرکت از این کار تامین سرمایه مورد نیاز برای ورود به بورس می‌باشد.
  • از لحاظ قیمت هم بین این دو روش تفاوت‌های جدی وجود دارد. عرضه اولیه یک سهام معمولا در یک بازه قیمتی مشخص اما بیشتر از قیمت اسمی انجام می‌شود.این در حالی است که پذیره ‌نویسی با قیمت اسمی ۱۰۰۰ ریال انجام می‌پذیرد و هزینه آن برای تمام سرمایه‌گذاران یکسان خواهد بود.
  • مهلت شرکت در پذیره نویسی و عرضه اولیه نیز با هم متفاوت است.برای شرکت در عرضه اولیه سرمایه‌گذاران تنها ۲ تا ۳ ساعت فرصت دارند و پس از آن نماد شرکت وارد بازار ثانویه می‌شود و عرضه و تقاضا تعیین کننده قیمت آن خواهند بود. این در حالی است که برای پذیره نویسی معمولاً یک بازه زمانی یک ماهه تعیین می‌گردد و سرمایه‌گذاران فرصت دارند در این یک ماه تا سقف تعیین شده سهام خریداری کنند.
بیشتر بخوانید:   ارزش خالص دارایی (NAV) چیست؟+نکات طلایی سرمایه گذاری

 

پذیره نویسی

 

عرضه اولیه یا پذیره نویسی؛ در کدامیک شرکت کنیم؟

هیچ منعی وجود ندارد که هم در عرضه اولیه شرکت داشته باشید و هم در پذیره ‌نویسی سهام شرکت‌ها مشارکت کنید. البته باید این نکته را در نظر داشته باشید که شرکت در عرضه اولیه در اکثر موارد با سود همراه است و ریسک بسیار پایینی دارد. این در حالی است که شرکت در پذیره نویسی به دلیل نامشخص بودن زمان ورود شرکت‌ها به بازار سرمایه ریسک بیشتری خواهد داشت. مخصوصاً اگر قرار باشد از روش کوشش برای عرضه عمومی سهام کمک گرفته شود این ریسک افزایش هم خواهد یافت. با تمام این توضیحات قبل از آنکه بخواهید در یک عرضه اولیه یا عرضه عمومی شرکت کنید بهتر است ابتدا یک تریدر حرفه‌ای بازار بورس شوید. برای تبدیل شدن به تریدر حرفه‌ای باید دوره‌های آموزشی مثل دوره گروه مالی آرادفین را پشت سر بگذارید.

 

مطلع شدن از پست های جدید

می‌خواهم اولین نفری باشم که از پست‌هایی که در آرادفین منتشر می‌شود، آگاه شوم.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *