افزایش سرمایه یک اصطلاح رایج در دنیای بورس است. هدف این مقاله تبیین مفهوم افزایش سرمایه، انواع آن و تأثیر آن بر قیمت سهام شرکت ها است.
شرکت ها برای دستیابی به اهداف مختلف از جمله رشد، توسعه و گسترش در بازارهای داخلی و خارجی نیازمند منابع مالی هستند. راه های مختلفی برای تامین مالی شرکت ها وجود دارد که از آن جمله می توان به اخذ تسهیلات بانکی، انتشار اوراق بدهی و افزایش سرمایه اشاره کرد.
برخلاف اخذ تسهیلات بانکی و انتشار اوراق بدهی، افزایش سرمایه بر مبنای استقراض نیست. هنگامی که شرکت ها پول قرض می کنند، بار بدهی و پرداخت سود را بر دوش دارند. از طرفی افزایش سرمایه از طریق بورس بدون پرداخت سود است. با این حال، هزینه های شرکت را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد.
در بخش های بعدی به بررسی انواع افزایش سرمایه و تاثیر بالقوه آن بر قیمت سهام شرکت ها می پردازیم.
افزایش سرمایه به روشی اطلاق می شود که شرکت ها برای به دست آوردن منابع مالی اضافی از آن استفاده می کنند. هنگامی که یک شرکت در ابتدا ثبت می شود، معمولاً با سرمایه اولیه ای که توسط سهامداران آن مشارکت می شود، ارائه می شود. با این حال، اگر شرکت برای حمایت از عملیات و رشد خود به بودجه بیشتری نیاز داشته باشد، می تواند از روش های مختلف تامین مالی استفاده کند که افزایش سرمایه یکی از رایج ترین گزینه ها است.
افزایش سرمایه به شرکت این امکان را می دهد که با انتشار سهام جدید برای عموم یا سهامداران فعلی، پایه سرمایه خود را افزایش دهد. این منجر به افزایش تعداد کل سهام موجود می شود. با انتشار سهام جدید، شرکت می تواند وجوه اضافی ایجاد کند که می تواند برای تامین مالی عملیات خود و پیگیری فرصت های رشد استفاده شود.
به طور خلاصه، افزایش سرمایه راهی برای شرکت ها برای به دست آوردن منابع مالی اضافی فراتر از سرمایه اولیه خود از طریق انتشار سهام جدید است.
فرآیند افزایش سرمایه، معمولاً با تصمیم هیئت مدیره برای افزایش سرمایه شرکت آغاز می شود. پس از اتخاذ این تصمیم، مدارک لازم تهیه و برای تایید به سازمان بورس مربوطه ارائه می شود. در صورت تایید درخواست، هیئت مدیره مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام را برای جلب موافقت آنها برای افزایش سرمایه پیشنهادی دعوت می کند.
دعوت به مجمع عمومی فوق العاده باید حداقل 10 روز قبل از تشکیل جلسه در سامانه کدال منتشر شود. دو روز کاری قبل از برگزاری، نماد سهم طبق مقررات در بازار متوقف می شود. ذکر این نکته ضروری است که تنها سهامدارانی که در جلسه حضور داشته باشند و افزایش سرمایه را تایید کنند، مشمول سرمایه جدید خواهند بود.
پس از پایان جلسه گزارشی از تصمیمات اتخاذ شده در مجمع عمومی فوق العاده برای ثبت عمومی در سامانه کدال قرار می گیرد. این فرآیند شفافیت و پاسخگویی را در فرآیند افزایش سرمایه تضمین می کند.
به طور خلاصه فرآیند افزایش سرمایه شامل تهیه و ارائه مدارک، اخذ تاییدیه از سازمان بورس، فراخوان مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام، اخذ موافقت آنها و ثبت تصمیمات اتخاذ شده در سامانه کدال است.
چهار نوع روش اصلی افزایش سرمایه وجود دارد که شرکت ها می توانند برای تامین مالی عملیات خود از طریق افزایش سرمایه استفاده کنند:
1 – افزایش سرمایه از سود انباشته
این روش شامل افزایش سرمایه شرکت با استفاده از سود انباشته یا سود سالهای گذشته است. این روش نیازی به انتشار سهام جدید ندارد و مالکیت سهامداران موجود را کمرنگ نمی کند.
2 – افزایش سرمایه ناشی از تجدید ارزیابی دارایی ها
این روش شامل تجدید ارزیابی دارایی های شرکت و افزایش سرمایه بر اساس ارزیابی جدید است. این روش زمانی قابل استفاده است که ارزش دارایی های شرکت افزایش یافته باشد که به شرکت اجازه می دهد بدون کاهش مالکیت سهامداران فعلی سهام جدید منتشر کند.
3 – افزایش سرمایه از محل دریافت های نقدی و مطالبات جاری سهامداران
این روش شامل افزایش سرمایه از طریق پذیرش وجه نقد از سهامداران فعلی است که می خواهند مالکیت خود را در شرکت افزایش دهند. این روش زمانی قابل استفاده است که شرکت دارای پایگاه سهامداران قوی و وفادار باشد که مایل به سرمایه گذاری بیشتر در شرکت هستند.
4 – افزایش سرمایه از طریق سهام
این روش شامل انتشار سهام جدید برای عموم یا سهامداران فعلی است. این رایج ترین روش افزایش سرمایه است و می تواند از طریق عرضه عمومی یا عرضه خصوصی انجام شود. این روش می‌تواند مالکیت سهامداران موجود را کمرنگ کند، اما دسترسی شرکت به مجموعه بزرگتری از وجوه را نیز فراهم می‌کند.
به طور خلاصه، شرکت ها چهار روش مختلف برای افزایش سرمایه دارند که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. این روش ها شامل افزایش سرمایه از محل سود انباشته، افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها، افزایش سرمایه از محل دریافت های نقدی و مطالبات جاری سهامداران و افزایش سرمایه از طریق سهام می باشد.
افزایش سرمایه از سود انباشته، روشی است که شرکت ها می توانند با استفاده از سودهایی که در حساب ذخیره نگهداری می شود، به جای توزیع آن بین سهامداران، سرمایه خود را افزایش دهند. از نظر قانونی، شرکت ها موظفند بخشی از سود خود را در این حساب ذخیره نگه دارند. در صورتی که میزان سود این حساب به حد معینی برسد، شرکت می تواند با استفاده از این روش سرمایه خود را افزایش دهد.
سهام جدیدی که در نتیجه افزایش سرمایه از محل سود انباشته برای سهامداران صادر می شود ” سهم پاداش ” نامیده می شود. تعداد سهام پاداش تخصیص یافته به هر سهامدار بر اساس درصد افزایش سرمایه و تعداد سهام سهامدار تعیین می شود. توجه به این نکته ضروری است که افزایش سرمایه از محل سود انباشته، تغییری در ارزش شرکت یا ثروت سهامداران ایجاد نمی کند. بنابراین لازم است قیمت سهام پس از افزایش سرمایه تعدیل شود تا اطمینان حاصل شود که افزایش تعداد سهام سهامداران بر ثروت کل آنها تأثیری ندارد.
این روش افزایش سرمایه می تواند روند توسعه را برای شرکت تسریع کند. علاوه بر این، برخلاف روش‌های دیگری که سهامداران را ملزم به سرمایه‌گذاری نقدی می‌کند، این روش نیازی به پرداخت از سوی سهامداران ندارد و سهام پاداش به طور خودکار به همه سهامداران تعلق می‌گیرد. البته ذکر این نکته ضروری است که این روش نقدینگی جدیدی برای شرکت به همراه ندارد.
به طور خلاصه، افزایش سرمایه از سود انباشته روشی است که به شرکت ها اجازه می دهد تا با استفاده از سود حفظ شده در حساب ذخیره، سرمایه خود را افزایش دهند. سهام جدیدی که برای سهامداران منتشر می شود، سهام پاداش نامیده می شود و در این روش نیازی به پرداخت نقدی سهامداران نیست. اگرچه نقدینگی جدیدی به شرکت وارد نمی کند، اما می تواند به تسریع روند توسعه شرکت کمک کند.
پس از تصویب افزایش سرمایه از محل سود انباشته در مجمع عمومی فوق العاده، نماد شرکت برای معاملات چند روزی بسته می شود. با تکمیل افزایش سرمایه و ثبت تغییرات در روزنامه رسمی، نماد بازگشایی می شود. در این مرحله، سهام پاداش به طور خودکار به پرتفوی سهامداران اضافه می شود.
اما در صورتی که افزایش سرمایه بیش از 200 درصد باشد، بازگشایی نماد منوط به ثبت نهایی افزایش سرمایه خواهد بود. در این گونه موارد، شرکت باید قبل از بازگشایی نماد برای معاملات، تشریفات لازم را طی کرده و تاییدیه های مورد نیاز را از مراجع ذیربط اخذ کند.
به طور خلاصه پس از تصویب افزایش سرمایه از محل سود انباشته، نماد شرکت به صورت موقت برای معاملات بسته می شود. پس از تکمیل افزایش سرمایه و طی مراحل لازم، نماد بازگشایی شده و سهام پاداش به پرتفوی سهامداران اضافه می شود. اما در مواردی که افزایش سرمایه بیش از 200 درصد باشد، بازگشایی نماد منوط به ثبت نهایی افزایش سرمایه خواهد بود.
افزایش سرمایه ناشی از تجدید ارزیابی دارایی ها روشی است که شامل به روز رسانی ارزش دارایی های ثابت یک شرکت مانند زمین، ساختمان و تجهیزات و اضافه کردن مبلغ معادل آن به ستون سرمایه در ترازنامه است.
در حسابداری، ارزش دارایی ها معمولاً به قیمت خرید آنها ثبت می شود. با این حال، با گذشت زمان، ارزش دارایی ها ممکن است به دلیل عواملی مانند تورم افزایش یابد. در چنین مواردی، شرکت ها می توانند ارزش دارایی های خود را هر چند سال یکبار به روز کنند. این به روز رسانی می تواند منجر به افزایش ارزش دارایی ها شود که در ترازنامه منعکس می شود. برای حفظ معادله حسابداری که مستلزم آن است که دارایی های شرکت برابر با مجموع حساب سرمایه و بدهی های شرکت باشد، باید به همان میزان به قسمت سرمایه اضافه شود.
طبق ماده 141 قانون تجارت ، شرکت هایی که حداقل نصف سرمایه ثبت شده خود زیان انباشته داشته باشند، می توانند برای افزایش سرمایه از روش تجدید ارزیابی دارایی ها استفاده کنند.
به طور خلاصه، افزایش سرمایه ناشی از تجدید ارزیابی دارایی ها، شامل به روز رسانی ارزش دارایی های ثابت شرکت و اضافه کردن مبلغ معادل آن به ستون سرمایه در ترازنامه است. این روش توسط قانون مجاز است و برای شرکت هایی که حداقل نصف سرمایه ثبت شده خود زیان انباشته داشته باشند، قابل استفاده است.
افزایش سرمایه ناشی از تجدید ارزیابی دارایی ها مزایا و معایب متعددی دارد که در ادامه به آن ها می پردازیم :
مزایا:
معایب:
به طور خلاصه، در حالی که افزایش سرمایه ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌ها می‌تواند منجر به ارائه صورت‌های مالی دقیق‌تر و افزایش اعتبار می‌شود، همچنین می‌تواند منجر به افزایش هزینه‌ها و مالیات برای شرکت شود. علاوه بر این، از آنجایی که بر اساس عملکرد واقعی شرکت نیست، روش بسیار محبوبی برای افزایش سرمایه نیست.
در اینجا نکاتی وجود دارد که باید هنگام بررسی افزایش سرمایه ناشی از تجدید ارزیابی دارایی ها در نظر داشته باشید:
1 – نقدینگی جدیدی از این طریق وارد شرکت نمی شود. شرکت ها نباید صرفاً به این روش برای تولید وجوه جدید متکی باشند.
2 – درصد مالکیت سهامداران تغییر نمی کند. تعداد سهام اعطا شده به هر سهامدار متناسب با درصد مالکیت موجود و میزان افزایش سرمایه است. بنابراین، کل درصد مالکیت هر سهامدار ثابت می ماند.
3 – از این طریق هیچ سهامدار جدیدی به لیست شرکت اضافه نمی شود. افزایش سرمایه به جای اضافه شدن سهامداران جدید، بر اساس تجدید ارزیابی دارایی های ثابت موجود است.
4 – ارزش دارایی های سهامداران ثابت می ماند. اگرچه ممکن است تعداد سهام افزایش یابد، اما قیمت هر سهم به تناسب کاهش می یابد تا ارزش کلی دارایی سهامداران حفظ شود.
به طور خلاصه، در حالی که افزایش سرمایه ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌ها می‌تواند روشی مفید برای به‌روزرسانی ارزش دارایی‌های ثابت و افزایش اعتبار یک شرکت باشد، اما باید در نظر داشت که از این طریق نقدینگی یا سهامدار جدیدی به شرکت اضافه نمی‌شود. روش، و ارزش دارایی های سهامداران ثابت می ماند.
افزایش سرمایه از محل جریان نقدی و مطالبات جاری سهامداران روشی برای افزایش سرمایه است که نقدینگی را برای شرکت به ارمغان می آورد. در این روش شرکت ها به سهامداران خود حق خرید سهام را در مجمع عمومی فوق العاده می دهند.
مفهوم حق تقدم، به سهامداران این امکان را می دهد که در زمان برگزاری مجمع نسبت به سایرین برای خرید سهام شرکت اولویت داشته باشند. در صورت انتخاب سهامداران برای استفاده از این حق، می توانند با پرداخت مبلغ 1000 ریال ارزش اسمی به ازای هر سهم، میزان حق تقدم را به دارایی خود اضافه کنند. مبلغی که هر سهامدار باید بپردازد متناسب با تعداد حق تقدمی است که در مجمع به آنها اعطا می شود.
ذکر این نکته ضروری است که سهامداران 60 روز فرصت دارند تا از حق تقدم خرید سهام خود استفاده کنند و می توانند نسبت به پرداخت ارزش اسمی سهم یا فروش حق تقدم خود اقدام کنند.
افزایش سرمایه از محل جریان های نقدی ورودی و مطالبات جاری سهامداران، روشی محبوب برای شرکت ها برای افزایش سرمایه است زیرا نقدینگی را برای شرکت به ارمغان می آورد. با دادن فرصت به سهامداران برای خرید سهام، شرکت می تواند ارتباط خود را با سهامداران خود نیز تقویت کند.
به طور خلاصه، افزایش سرمایه از محل جریان‌های نقدی و مطالبات جاری سهامداران، روشی مفید برای شرکت‌ها برای افزایش سرمایه از طریق دادن حق خرید سهام به سهامداران در مجمع عمومی فوق‌العاده است. این روش نقدینگی را برای شرکت به ارمغان می آورد و ارتباط آن را با سهامداران تقویت می کند.
می‌خواهم اولین نفری باشم که از پست‌هایی که در آرادفین منتشر می‌شود، آگاه شوم.
