برنامه معاملاتی یا تریدینگ پلن در حقیقت نوعی استراتژی برای فعالیت در بازارهای مالی مثل فارکس است. در این استراتژی شما برنامه خودتان برای خرید و فروش دارایی‌های گوناگون را مشخص می‌کنید. همچنین تعیین می‌کنید که چگونه در بازارهای مختلف سرمایه‌گذاری داشته باشید. تریدینگ پلن زمانی که بازارها در حال سقوط هستند و سرمایه شما در خطر است می‌تواند راه نجات بسیار خوبی باشد. البته زمانی که بازارها رو به صعود هستند و آینده روشنی دارند هم این برنامه می‌تواند چراغ راه معامله‌گر باشد. بر اساس استراتژی معاملاتی، شما در زمان صعود بازارها می‌توانید یک برنامه بلند مدت داشته باشید و از نگه داشتن پول نقد خودداری کنید. در مجموع می‌توانیم بگوییم که برنامه‌های معاملاتی کمک می‌کنند احساسات را از تصمیمگیریهای خودتان حذف کنید و دل به حدس و گمان‌ها نبندید. هرکس می‌تواند برنامه و استراتژی معاملاتی خودش را در بازار داشته باشد و طبیعتاً از این جهت دست معامله‌گر باز خواهد بود.
داشتن برنامه معاملاتی از چند جهت برای معامله‌گر اهمیت دارد. دلایل تنظیم این برنامه را با هم مورد بررسی قرار می‌دهیم:
برای اینکه بخواهید یک برنامه معاملاتی طراحی کنید ابتدا باید عناصر مهم در تدوین این استراتژی را بشناسید. در حقیقت این عناصر ابزار شما برای تدوین یک تریدینگ پلن هستند. البته این عناصر فقط چارچوب برنامه‌ای که باید تدوین شود را مشخص می‌کنند. معامله‌گر باید بر اساس شرایط خود در همین چارچوب برنامه را طراحی کند و بر اساس آن وارد بازار فارکس یا هر بازار دیگری شود. برخی از معیارهای تدوین تریدینگ پلن را در ادامه معرفی خواهیم کرد.
در طراحی برنامه معاملاتی، تریدر ابتدا باید یک ایده کلی از کاری که می‌خواهد انجام دهد داشته باشد. برای رسیدن به این ایده او ابتدا باید بالاترین تایم فریم را بر اساس مدل معامله‌گری خود انتخاب نماید. معمولاً معامله‌گران ترجیح می‌دهند تایم فریم روزانه را به عنوان تایم فریم بالاتر خود برگزینند. این بازه زمانی گزینه جذابی است اما بهتر است معامله‌گر به سراغ تایم فریم‌های بالاتر برود. او باید در تایم فریم بالاتر خود روند کلی معاملات بازار را شناسایی کرده و متناسب با آن رویکرد خود را مشخص نماید. همچنین معامله‌گر بهتر است سطوح حمایت و مقاومت را در تایم فریم بالاتر خود مشخص کند.
دومین گامی که معامله‌گر در تعیین برنامه معاملاتی خود باید بردارد تحلیل بازه زمانی پایین‌تر است. در تایم فریم کوتاه‌تر تریدر می‌تواند نقاط ورود بهتری را پیدا کند و بر اساس آن قوانین طرح معاملاتی خودش را تدوین نماید. البته در این زمینه معامله‌گر می‌تواند از استراتژی‌های معاملاتی گوناگونی که وجود دارد هم الگو بگیرد. اکثر استراتژی‌هایی که در این زمینه وجود دارند از قالب if-then پیروی می‌نمایند. در این قالب if رویداد خاصی است که معامله‌گر در نمودار قیمتی منتظر وقوع آن می‌باشد. thenنیز برنامه معامله‌گر را در قبال اتفاقی که قرار است رخ دهد توصیف می‌نماید.
معیار دیگری که هنگام تنظیم برنامه معاملاتی باید تریدر به آن توجه داشته باشد، تعیین پارامترهای معامله‌گری است. معامله‌گر باید قوانین برنامه خود را جهت جلوگیری از ضررهای احتمالی و پیدا کردن فرصت‌های سودآوری مشخص کند. متاسفانه بسیاری از معامله‌گران تمام وقت و انرژی خود را صرف وسواس در مورد یک ورود موفق می‌کنند اما از سایر بخش‌های استراتژی معاملاتی خود غافل می‌شوند. قرار دادن حد ضرر و هدف از جمله مواردی است که در استراتژی معاملاتی نباید فراموش کرد. حد ضرر و هدف سودآوری شما مستقیماً بر شدت پیروزی یا شکست در بازارهایی همچون فارکس اثر می‌گذارد. اگر معامله‌گر بتواند برای خوش خیالی و طمع خود قوانین مشخص و ثابتی تعیین نماید، قطعاً تبدیل به تریدر حرفه‌ای‌تری شده است.
معیار چهارم در تعیین برنامه معاملاتی مشخص کردن سطوح ریسک است. زمانی که معامله‌گر به یک معامله وارد می‌شود باید سطوح ریسک خود را مشخص کند. اشتباه رایجی که در این بخش بسیاری از تریدرها دارند، داشتن یک اندازه ثابت برای تعیین سطوح ریسک می‌باشد. این در حالی است که هر معامله شرایط خاص خود را دارد و نمی‌توان برای تمام معاملات از یک تاکتیک کمک گرفت. در واقع برخلاف حد ضرر و هدف که بهتر است قوانین ثابت داشته باشند، در این بخش تریدر کمی باید انعطاف به خرج دهد. او باید بر اساس شرایطی که معامله دارد سطوح ریسک مورد نظر خود را برگزیند.
استراتژی خروج آخرین معیاری است که در تعیین برنامه معاملاتی باید تریدر به آن دقت داشته باشد. معامله‌گران بر اساس رویکرد کلی خود باید بین استراتژی‌های خروج مختلفی که وجود دارد یکی را برگزینند. مثلاً تریدرهای روزانه ترجیح می‌دهند از یک استراتژی خروج پایان روز بهره ببرند. در واقع آنها از معاملات باز خود در پایان هر روز معاملاتی خارج می‌شوند. ماکسیموم سازی سود دیگر روشی است که معامله‌گران در این زمینه از آن بهره می‌برند. در این استراتژی معامله‌گر یک پایان باز برای معاملات خود در نظر می‌گیرد و امیدوار است که بتواند بالاترین حد سود را در دوره‌های مختلف کسب نماید.
استفاده از برنامه معاملاتی به دلایل مختلف به نفع معامله‌گرها خواهد بود. مهمترین مزایایی که برای تریدینگ پلن می‌توانیم عنوان کنیم عبارتند از:
توجه به چند نکته مهم کمک می‌کند تا در تدوین برنامه معاملاتی بهتر عمل کنید. نکاتی که بهتر است در تدوین تریدینگ پلن به آنها دقت داشته باشید را خدمت شما بیان خواهیم کرد:
برخی کارگزاری‌های فارکس برای معامله گران این امکان را فراهم می‌کنند که از برنامه معاملاتی خودکار استفاده کنند. در واقع معامله‌گران در این گونه پلتفرم‌ها می‌توانند یک تریدینگ پلن سفارشی داشته باشند و از کارگزاری بخواهند طبق آن عمل کند. استفاده از این روش بین سرمایه‌گذاران محبوب است چرا که می‌توانند از طریق آن هر ماه مقدار خاصی از پول خود را در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک یا سایر دارایی‌ها ذخیره سازی نمایند. داشتن برنامه خودکار گاهی اوقات می‌تواند مفید باشد اما در برخی موارد هم به ضرر معامله‌گر تمام می‌شود. استراتژی معاملاتی اتوماتیک مطلق است و هیچگونه انعطافی ندارد. این در حالی است که بازار مالی همیشه بر اساس پیش‌بینی‌ها حرکت نمی‌کند و معامله‌گر باید انعطاف زیادی در تصمیمگیریهای خود داشته باشد تا بتواند به سود برسد. پس نمی‌توانیم بگوییم استفاده از برنامه‌های اتوماتیک همیشه نتایج مثبت در پی دارند.
موارد مختلفی را بررسی کردیم تا به شما کمک کنیم یک برنامه معاملاتی طراحی کنید. البته اگر بخواهید صرفاً بر اساس نکاتی که ما به صورت کلی در این مطلب خدمت شما بیان کردیم اقدام به طراحی تریدینگ پلن نمایید احتمالاً موفق نخواهید شد. برای اینکه بتوانید چنین برنامه‌ای را طراحی کنید باید یک تحلیلگر حرفه‌ای فارکس باشید. در حقیقت باید در دوره‌های آموزشی مرتبط با فارکس شرکت کنید تا ابتدا با این بازار آشنا شوید و سپس از طریق حضور در دوره‌های تخصصی، توانایی طراحی تریدینگ پلن را پیدا کنید. موسسات مالی مختلفی همچون آرادفین در ایران این دوره‌ها را برگزار می‌کنند. شرکت در این دوره‌ها کمک می‌کند تا شما مسیر مناسبی را برای موفقیت در فارکس پیدا کنید.
می‌خواهم اولین نفری باشم که از پست‌هایی که در آرادفین منتشر می‌شود، آگاه شوم.
