دیفای مخفف Decentralized Finance، به معنای تامین مالی غیر متمرکز است. در واقع DeFi چهارچوب مالی جدیدی است که بر اساس دفتر کل توزیع شده امن متمرکز شده است. این چهارچوب مالی جدید را می‌توانیم چیزی شبیه به مواردی که در ارزهای دیجیتال استفاده می‌شود بدانیم. هدف اصلی تامین مالی غیرمتمرکز حذف نیاز به واسطه در تراکنش‌های مالی روزمره می‌باشد. اگر دنیای کریپتوکارنسی و به ویژه شبکه بلاک چین را مورد بررسی قرار دهید، متوجه می‌شوید که هدف آن برهم زدن واسطه‌های مالی سنتی است. DeFi به دنبال دموکراتیک کردن امور مالی با جایگزینی موسسات منسوخ و متمرکز با ارتباطات همتا به همتا است که می تواند طیف متنوعی از خدمات مالی را ارائه دهد. زیربنای اصلی این روش تامین مالی نبود یک نهاد حاکم مرکزی است که بر عملیات‌ها نظارت و مدیریت داشته باشد. این زیربنا را هم می‌توانیم مزیت و هم عیب برای دیفای بدانیم.
دیفای بر اساس یک بلاک چین عمل می‌کند. معمولاً بلاک چینی که DeFi به آن متکی است اتریوم می‌باشد. اکنون بد نیست با مفهوم بلاک چین هم بیشتر آشنا شویم. نوعی از دفتر کل توزیع شده تغییر ناپذیر را که به صورت رمزنگاری ورودی‌ها را ایمن می‌نماید بلاک چین می‌نامند. بلاکچین‌ها در دنیای کریپتوکارنسی مورد استفاده قرار می‌گیرند. با کمک یک شبکه بلاک چین مبتنی بر اتریوم، قراردادهای هوشمند به عملکرد مدل DeFi کمک می کنند. با قراردادهای هوشمند DeFi شرایط و ضوابط یک تراکنش نیز شفاف و به صورت کد در دسترس قرار می‌گیرد. به این شکل دیگران می‌توانند قراردادها را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند. همانگونه که در بخش مقدماتی گفتیم هیچ گونه مقام مرکزی وجود ندارد که برای فعال کردن DeFi به سراغ آن برویم. این سیستم در مدل P2P کار می‌کند. یعنی فقط لازم است دو طرف معامله با هم به توافق برسند و نیازی به مرجع مرکزی شخص ثالث وجود ندارد.
ساختار مالی که با دیفای متضاد است، CeFi نام دارد. سیفای در واقع به عنوان ساختار مالی متمرکز شناخته می‌شود و تحت یک نهاد حاکم یا مرجع مرکزی که بر تراکنش‌ها نظارت می‌کند فعالیت خواهد داشت. اگر تعریف DeFi که در بخش مقدماتی بیان کردیم را در کنار این تعریف قرار دهید متوجه تفاوت این دو ساختار می‌شوید. در روش سیفای همانگونه که مشخص است عملکرد کاربران وابستگی شدیدی به یک نهاد مرکزی دارد و او وظیفه‌ای بابت حفاظت از دارایی‌های خود نخواهد داشت. با این وجود در روش دیفای فعالیت کاربران وابستگی به هیچ نهاد مرکزی ندارد و مسئولیت حفاظت از دارایی‌های ارز دیجیتال بر عهده خود آنها است. به عبارت بهتر دیفای دنیایی از پیشنهادات مالی است که به طور مستقل از موسسات سنتی بانکی سازمان‌های خارجی عمل می‌کند. خدمات مالی غیر متمرکز فقط برای افرادی که به اینترنت دسترسی داشته باشند قابل استفاده است. در این ساختار معاملات فوراً انجام می‌شوند و تقریباً تمام تلاش‌ها برای ایجاد اختلال در آنها ناموفق است.
دیفای برای کاربران خود مزیت‌های مختلفی را ارائه می‌کند. برخی از مهمترین مزایایی که این ساختار مالی دارد را با هم مورد بررسی قرار می‌دهیم:
دیفای به عنوان یک پدیده نوظهور شناخته می‌شود و طبیعتاً فعالیت در ساختار آن چالش‌های خاص خود را به همراه دارد. مهمترین چالش‌های فعالیت در ساختار DeFi عبارتند از:
استفاده از ساختار مالی دیفای کاربردهای بسیار زیادی به همراه داشته است. مهمترین کاربردهای این ساختار مالی جدید و مدرن را با هم مرور خواهیم کرد:
برای اینکه وارد ساختار مالی دیفای شوید، چند راه پیش روی شما وجود دارد. اولین راه این است که یک کیف پول ارز دیجیتال ایجاد کنید. با راه‌اندازی کیف پول رمز ارزی مثل اتریوم در متامسک می‌توانید وارد دنیای DeFi شوید. مسیر بعدی که برای فعالیت در این جهان مالی جدید می‌توانید دنبال کنید تجارت دارایی‌های دیجیتال است. شما می‌توانید مقدار کمی از دو ارز دیجیتال را در یک صرافی غیرمتمرکز معامله کنید و به این ترتیب تمرین مناسبی برای فعالیت‌های بیشتر داشته باشید. راه سوم برای افرادی مناسب است که دوست ندارند زیاد در معرض نوسانات قیمت باشند. این گونه افراد می‌توانند از TrueFi استفاده کنند.
از زمان ایجاد دیفای تا به امروز پروژه‌های مختلفی در این حوزه مالی ایجاد شده‌اند. اینکه بخواهیم بگوییم کدام یک از آنها برترین پروژه بوده کار سختی است. با این وجود می‌توانیم چند پروژه معروف این ساختار مالی را در ادامه با هم مورد بررسی قرار دهیم:
طبیعتاً ساختار دیفای همانند هر ساختار مالی دیگری با وجود تمام کاربردها و مزایا، دارای ایراداتی هم در ابتدای کار بوده است. برای اینکه این ایرادات تا حدودی برطرف شود و ساختار از شرایط بهتری برخوردار گردد، DeFi2 طراحی شده است. در ساختار جدید DeFi2 کاربران این فرصت را دارند که نقدینگی و سرمایه خود را برای کسب سودهای بالاتر مورد استفاده قرار دهند. یکی از ویژگی‌های بزرگ این ساختار جدید آن است که برای قراردادهای هوشمند بیمه ارائه می‌کند. به این ترتیب یکی از دغدغه‌های همیشگی کاربران DeFi که نبود ضمانت برای سرمایه خود بوده است تا حدودی برطرف می‌گردد.
صحبت کردن در مورد آینده یک ساختار مالی جدید مثل دیفای کار راحتی نیست. با این وجود اگر بخواهیم اتفاقاتی که به وسیله این ساختار رقم خورده است را دقیق‌تر نگاه کنیم می‌توانیم به آینده آن خوشبین باشیم. افرادی مانند Dan Simerman که رئیس روابط مالی در بنیاد IOTA است پتانسیل DeFi را بسیار گسترده می‌داند. او می‌گوید سرمایه‌گذاران به زودی از استقلال بیشتری برخوردار خواهند شد و به همین دلیل دارایی‌ها را به روش‌های خلاقانه‌ای که امروزه غیرممکن به نظر می‌رسد، مستقر خواهند کرد. البته با وجود تمام وعده‌های سایمرمن باز هم نمی‌توان راه طولانی که این ساختار جدید در پیش دارد را راحت قلمداد کرد. مهمترین چالش پیش روی DeFi جذب عموم مردم است که باید ببینیم چقدر در آن موفق خواهد بود. با توجه به اینکه در آینده ساختار دیفای اهمیت بیشتری در جهان خواهد داشت پیشنهاد می‌کنیم از الآن در دوره‌های آموزشی مرتبط با آن شرکت کنید. این دوره‌ها توسط شرکت‌های مطرحی همچون آرادفین برگزار می‌شوند.
می‌خواهم اولین نفری باشم که از پست‌هایی که در آرادفین منتشر می‌شود، آگاه شوم.
