یکی از روش‌های مشارکت در تامین مالی شرکت‌ها، پذیره نویسی است. شرکت‌ها از این روش برای تامین مالی بخشی از سرمایه مورد نیاز خود جهت حضور در بورس کمک می‌گیرند. در این فرایند شما می‌توانید با پرداخت مبلغی که در برگه تعهد سهام مشخص شده است مالک تعدادی از سهام شرکت مورد نظر شوید. کسی که سهام شرکت را خریداری می‌کند طبیعتاً در سود و زیان آن سهیم خواهد بود. البته باید به این نکته اشاره کنیم که معمولاً حضور در پذیره نویسی بورس در اکثر موارد برای سرمایه‌گذاران و سهامداران سودآور بوده است.
اکنون بد نیست این فرایند را از نظر حقوقی هم مورد بررسی قرار دهیم. از لحاظ حقوقی فرایندی که در آن افراد حقوقی یا حقیقی می‌توانند بخشی از سرمایه شرکت را تامین مالی کنند، تحت عنوان پذیره نویسی شناخته می‌شود. ماده ۳۸ قانون تجارت هم این فرایند را مسیری برای شروع کار شرکت‌ها می‌داند. ضمناً باید این نکته را بدانید که فرایند این کار برای تمام شرکت‌ها مشابه هم انجام نمی‌شود. هر کدام از آنها با توجه به شرایطی که دارند در یکی از بازارهای بورس یا فرابورس می‌توانند این کار را انجام دهند.
پذیره نویسی شرکت‌ها معمولاً به روش‌های مختلفی انجام می‌گیرد. در این میان یکی از جذاب‌ترین روش‌ها روش تعهد است. در این شیوه یک نفر به عنوان متعهد معرفی می‌گردد. متعهد چند وظیفه بسیار مهم بر عهده دارد. در صورتی که اوراق بهادار در مرحله اول ثبت نام به فروش نرود او باید باقیمانده را از شرکت عرضه کننده یا نماینده قانونی او خریداری نماید. به عبارت بهتر متعهد ضمانت کننده خرید سهام باقیمانده یک شرکت خواهد بود. البته این را باید بگوییم که متعهد نمی‌تواند سرمایه‌گذار یا خریدار سهام باشد.
گاهی اوقات به کسی که به عنوان متعهد معرفی می‌شود کارگزار هم می‌گویند. این شخص همچنین وظیفه دارد قیمت هر سهم را کارشناسی کرده و آن را ارزش گذاری نماید. ضمناً متعهد برای اینکه از لحاظ قانونی هم به وظایف خود تعهد داده باشد باید سندی را به سازمان بورس ارائه نماید و تضمین کند که در صورت تامین نشدن سرمایه مورد نیاز شرکت از طریق پذیره نویسی، او سهم‌های باقیمانده را خریداری خواهد کرد. در ایران معمولا بانک‌ها به دلیل توانایی مالی خوبی که دارند چنین وظیفه‌ای را بر عهده می‌گیرند.
روش دیگری که برای پذیره نویسی سهام شرکت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد تحت عنوان کوشش شهرت پیدا کرده است. در این روش شرکتی که تامین سرمایه را بر عهده دارد هیچ گونه تعهدی مبنی بر خرید اوراق باقیمانده نخواهد داشت. او تنها تعهد می‌دهد که تمام تلاش خود را برای به فروش رساندن حداکثر اوراق به کار گیرد. طبیعتاً در این شیوه احتمال اینکه سهام شرکت به طور کامل به فروش نرسد وجود دارد. قطعاً چنین چیزی نه شرکت عرضه کننده سهام را راضی می‌کند و نه موجب استقبال سهامداران می‌شود. طبیعتاً در صورتی که تمام سهام شرکت به فروش نرسد و نتواند سرمایه لازم برای ورود به بازارهای معاملاتی مختلف را تامین کند، سهامدارانی که در پذیره نویسی مشارکت داشتند هم دچار ضرر و زیان خواهند شد. با توجه به این نکات کاملاً مشخص است که معمولاً سرمایه‌گذاران و سهامداران از چنین روشی استقبال نمی‌کنند.
همانگونه که در بخش‌های قبلی هم خدمت شما بیان کردیم، پذیره نویسی در حقیقت یک اقدام حقوقی است برای آنکه بخشی از سرمایه شرکت توسط سهامداران مختلف تامین شود. طبیعتاً ابتدا یک شرکت باید تاسیس شود و سپس اقدامات لازم را برای این فرایند دنبال نماید. افرادی که شرکت را تاسیس می‌کنند به عنوان موسسان آن شناخته می‌شوند. موسسان یک شرکت ابتدا باید طرحی را برای این اقدام حقوقی آماده کنند. طرحی که آماده می‌شود باید به امضای تمام موسسان برسد و سپس به اداره ثبت شرکت‌ها یا ثبت اسناد و املاک ارسال گردد. در کنار طرح لازم است اساسنامه و اظهارنامه شرکت نیز ارسال شود. نهایتاً مرجعی که مدارک و اسناد برای آن ارسال شده است آنها را با قوانین موجود تطبیق می‌دهد و در صورتی که شرایط وجود داشته باشد اجازه عرضه عمومی را برای شرکت صادر می‌کند.
طرحی که موسسان شرکت برای پذیره نویسی به مراجع قانونی ارسال می‌کنند باید اطلاعات مختلفی را شامل شود. مهم‌ترین اطلاعاتی که لازم است در این طرح وجود داشته باشند عبارتند از:
در فرآیند پذیره نویسی جزئیات مختلفی وجود دارد که بهتر است با برخی از مهم‌ترین آنها آشنا شویم. جزئیات مهم این فرایند را با هم مورد بررسی قرار می‌دهیم:
کسانی که در بورس فعالیت دارند نام پذیره نویسی را بارها شنیده‌اند و هم با عرضه اولیه بارها مواجه گردیده‌اند. با توجه به اینکه نحوه خرید سهام در این دو روش شباهت زیادی به هم دارد، برخی افراد فکر می‌کنند آنها یکسان هستند. با این وجود تفاوت‌های زیادی بین این دو روش خرید سهام در بورس وجود دارد که آنها را با هم مورد بررسی قرار می‌دهیم:
هیچ منعی وجود ندارد که هم در عرضه اولیه شرکت داشته باشید و هم در پذیره نویسی سهام شرکت‌ها مشارکت کنید. البته باید این نکته را در نظر داشته باشید که شرکت در عرضه اولیه در اکثر موارد با سود همراه است و ریسک بسیار پایینی دارد. این در حالی است که شرکت در پذیره نویسی به دلیل نامشخص بودن زمان ورود شرکت‌ها به بازار سرمایه ریسک بیشتری خواهد داشت. مخصوصاً اگر قرار باشد از روش کوشش برای عرضه عمومی سهام کمک گرفته شود این ریسک افزایش هم خواهد یافت. با تمام این توضیحات قبل از آنکه بخواهید در یک عرضه اولیه یا عرضه عمومی شرکت کنید بهتر است ابتدا یک تریدر حرفه‌ای بازار بورس شوید. برای تبدیل شدن به تریدر حرفه‌ای باید دوره‌های آموزشی مثل دوره گروه مالی آرادفین را پشت سر بگذارید.
می‌خواهم اولین نفری باشم که از پست‌هایی که در آرادفین منتشر می‌شود، آگاه شوم.
