درک تعریف توکن برای افرادی که به تازگی وارد دنیای ارزهای دیجیتال شدهاند شاید کمی مشکل باشد. به همین خاطر سعی میکنیم این مفهوم را از چند منظر مورد بررسی قرار دهیم. از نظر تکنیکال یا فنی، token دارایی است که نشان دهنده مالکیت یا ارزش در یک سیستم غیر متمرکز میباشد. با توجه به این موضوع کاملا مشخص است که از نظر معنی هیچ تفاوتی با ارز دیجیتال، رمز ارز و دارایی دیجیتال نخواهد داشت. برخی افرادی که در دنیای کریپتوکارنسی فعالیت دارند این عبارت را برای تمام داراییها به جز بیت کوین و اتریوم به کار میبرند. به همین دلیل آن را مشابه آلت کوین هم میدانند. البته رایجترین معنایی که برای این عبارت به کار میرود مربوط به صنعت کریپتو است. در این صنعت سکه رسمی هر بلاک چین را با یک نماد که token آن است نشان میدهند. مثلاً توکن رسمی اتریوم، ETH نام دارد.
از لحاظ فنی هیچ تفاوتی بین ارز دیجیتال و توکن وجود ندارد. با این حال در صنعت کریپتو بین آنها تفاوتهایی دیده میشود. ارزهای دیجیتال، مانند بیت کوین، معمولا داراییهایی هستند که بیشتر به عنوان ابزاری شبیه پول عمل میکنند. این داراییها در شبکه بلاکچین مورد معامله قرار میگیرند و خرید و فروش میشوند. ارزش آنها در نوسان است و در همین نوسانات هم بسیاری از معاملهگران میتوانند سودهای جذابی کسب کنند. به عبارت بهتر میتوانیم آنها را وسیله مبادله یا ذخیره ارزش بدانیم. تفاوت ارز دیجیتال با token معمولی در این است که توکنها را میتوان مانند پول استفاده کرد اما آنها عملکردهای اضافی دیگری هم دارند. شما میتوانید از این ابزار برای حقوق حاکمیتی(UNI) یا ارزش هنری (NFT)نیز استفاده کنید. به عبارت بهتر میتوانیم بگوییم بیت کوین نوعی token است اما تمام token ها در ارزهای دیجیتال خلاصه نمیشوند و کاربردهای وسیعتری دارند.
در حال حاضر توکنهای مختلفی در جهان مورد استفاده قرار میگیرند که میتوانیم آنها را در چهار دسته طبقهبندی کنیم. انواع مختلف آنها عبارتند از:
توکنها کاربردهای بسیار زیادی هم دارند و میتوان از آنها در موارد مختلف استفاده کرد. مهمترین کاربردهای tokenها را مورد بررسی قرار خواهیم داد:
توکن بانکی را به صورت مخفف با نماد CBDC مشخص میکنند. این نماد مخففCentral Bank Digital Currency است که به معنای پولی است که توسط بانک مرکزی تولید و پشتیبانی میگردد. ارزش CBDC وابستگی شدیدی به ارزهای فیات دارد. به عبارت بهتر میتوان گفت این پولها نسخه دیجیتالی ارز فیات یک کشور هستند. البته باید این نکته را اضافه کنیم که فرایند عملکرد آنها کاملاً مشابه دیگر ارزهای دیجیتال میباشد. یعنی مبتنی بر دفتر کل توزیع شده عمل میکنند. در کشور ما نیز مدتی است طراحی و تولید رمز ارز بومی مورد توجه مسئولین قرار گرفته و وعدههایی هم در مورد آن داده شده است.
به هر حال CBDC تفاوتهای اساسی هم با دیگر ارزهای دیجیتال دارد که بد نیست با آنها بیشتر آشنا شویم. برخلاف ارزهای دیجیتال، عرضه این پولهای الکترونیکی در کنترل نهادهای مرکزی قدرت و وابسته به دولتها میباشد. با توجه به همین موضوع دولتها روی دفتر کل توزیع شده نظارت دارند و میتوانند تراکنشها را پیگیری نمایند. با توجه به این نکات، طبیعتاً شفافیت CBDCدر مقایسه با دیگر ارزهای دیجیتال پایینتر است. با این وجود ویژگی مثبت آنها این است که امنیت بیشتری دارند و از لحاظ قانونی میتوان مشکلات موجود در آنها را پیگیری کرد.
طراحی توکنها بدون قاعده و قانون نیست و معمولاً از استانداردهای متنوعی در این کار استفاده میشود. چند نمونه از مطرحترین استانداردهایی که مورد استفاده قرار میگیرند را با هم بررسی خواهیم کرد:
برخی افراد به اشتباه تصور میکنند که توکن و کوین با هم مشابه هستند و آنها را به جای هم استفاده میکنند. این در حالی است که این دو عبارت تفاوتهای جدی با یکدیگر دارند. با وجود اینکه ساخت و مبادله هر دوی آنها بر روی شبکههای بلاکچین انجام میشود اما نمیتوان تفاوتهای بین آنها را کتمان کرد. کوینها در حقیقت نوعی پول هستند که جهت ذخیره ارزش یا خرید و فروش مورد استفاده قرار میگیرند. برای اینکه کوینها به دست بیایند باید آنها را از طریق چند روش متفاوت استخراج کند. معروفترین روشهایی که برای استخراج آنها وجود دارد اثبات کار و اثبات سهام هستند.
از جمله معروفترین کوینهای موجود در جهان میتوانیم به بیت کوین، اتریوم و کاردانو اشاره کنیم. در برابر کوینها، توکنها قرار میگیرند که بیشتر در پروژههای غیرمتمرکز مورد استفاده قرار میگیرند. این ابزار بر روی بلاک چینهای معروفی مثل اتریوم ساخته میشوند. نکته بسیار مهمی که نباید از آن غافل شویم، عدم استفاده از این ابزار در بلاکچینهای اختصاصی خود میباشد. این ابزار کاربردهای بسیار متنوعی هم دارند که قبلاً در مورد آنها صحبت کردهایم. کرونوس، VVS و یونی سواپ از جمله معروفترین توکنهای جهان هستند.
یکی از مشکلات بزرگی که در دنیای توکنها با آن مواجه هستیم مسئله کلاهبرداری است. Tokenهای کلاهبرداری را معمولاً با نام اسکم میشناسیم. Tokenهای اسکن به نوعی داراییهای تقلبی هستند که هدف اصلی آنها دزدی اطلاعات شما است. طبیعتاً باید این ابزار کلاهبرداری را بشناسید و با آنها مقابله کنید. توجه به برخی نکات به شما کمک میکند تا این کار را سریع انجام دهید. افرادی که میخواهند در این فضا کلاهبرداری کنند یک سایت مشابه با سایتهای معتبر ارز دیجیتال ایجاد مینمایند. به همین دلیل شما نه تنها باید ظاهر آنها را دقیق بررسی کنید بلکه لازم است مواردی مثل تاریخ طراحی سایت و تاریخ انقضا دامنه آن را هم مورد بررسی قرار دهید. برای مقابله با توکنهای اسکم شما باید والپیپر پروژهها را هم به صورت دقیق مطالعه نمایید.
اگر والپیپر پروژهها را با ارزهای دیجیتال معروفی مثل بیت کوین مقایسه کنید متوجه اسکن بودن یا نبودن آنها خواهید شد. نکته دیگری که در این زمینه میتواند مفید باشد بررسی دارایی هولدرهای بزرگ است. هرچه درصد دارایی این هولدرها کمتر باشد احتمال کلاهبرداری پایینتر خواهد آمد. یکی دیگر از مسائلی که برای درگیر نشدن با کلاهبرداران باید آن را در نظر داشته باشید عدم توجه به تبلیغات مسموم است. متاسفانه بسیاری از این تبلیغات به وسیله افراد مشهور و اینفلوئنسرها انجام میشوند. در سرمایهگذاری خود به تبلیغات چنین افراد فاقد تخصص و تجربه اصلاً توجه نداشته باشید. راه آسانتری هم برای شناسایی اسکمرها وجود دارد و آن هم این است که از سایتهای تشخیص پروژه اسکم کمک بگیرید.
طبیعتاً وقتی قرار است از یک ابزار جدید مثل توکنها به بهترین شکل استفاده کنید ابتدا باید در حوزه مربوط به آنها آموزشهایی را پشت سر بگذارید. بدون داشتن تخصص و تجربه کافی شما نمیتوانید از این ابزار جهت موفقیت خودتان بهرهای ببرید. طبیعتاً آموزش را هم تنها میتوانید از طریق دورههایی که توسط موسسات معتبر کشور همچون آرادفین برگزار میگردد دنبال کنید. دورههایی که توسط این موسسات برگزار میشوند مطالبی را در اختیار داوطلبان میگذارند که متناسب با آخرین اطلاعات روز جهان است. نکته مهم این است که اگر میخواهید در حال حاضر یک معاملهگر موفق کریپتوکارنسی باشید باید از اطلاعات به روز استفاده کنید. اطلاعات قدیمی کاربرد خاصی در این جهان ندارند و نمیتوانند شما را به یک برنده دائمی تبدیل کنند.
میخواهم اولین نفری باشم که از پستهایی که در آرادفین منتشر میشود، آگاه شوم.
