امروزه از نوجوانان گرفته تا افراد پیر و کهن سال همگی به دنبال یاد گرفتن دانش بورس هستند.با در دست داشتن اطلاعات بورسی، شما میتوانید، درک عمیقتری از اندیشه و الگوهای سرمایه گذاران حرفهای داشته باشید و دقت بیشتری برای به حداقل رساندن میزان ریسک و بیشترین میزان بازده داشته باشید. علاوه براین افرایش اطلاعات بورسی به شما اجازه میدهد تا به صورت مستقیم در مسیر روند بازار بورس و روند قیمتهای سهام قرار گرفته و در نتیجه بهترین زمان را برای خرید و فروش سهام را تشخیص دهید. در این مقاله از گروه مالی آرادفین ما به برسی فرایندهای تسویه و تحویل قراردادهای آتی در بورس خواهیم پرداخت.
منظور از قراردادهای آتی در بورس چیست؟
قراردادهای آتی در بورس به متونی گفته میشود که برای خرید و فروش داراییهای مالی، مثل سهام، ارزهای خارجی، کالاها و سایر داراییها، در آیندهای مشخص به تعهد گرفته میشود. قراردادهای آتی، در واقع ابزار مالی هستند که به سرمایهگذاران اجازه میدهد تا بتوانند در آینده به قیمتهای توافقی و از پیش تعیین شده داراییهای مالی را خرید و فروش کنند. این ابزار به سرمایهگذاران کمک میکند تا در مقابل تغییرات بازار، ریسکهای ناشی از نوسانات قیمتی را به خوبی مدیریت کنند.
مزایای قراداد های آتی شامل چه مواردی است؟
برخی از مزایای قراداد های آتی به شکل زیر است:
- پایداری: قراردادهای آتی معمولا برای مدت طولانیتری امضا میشوند و این به شما اطمینان میدهد که مقدار ثابت و پایداری باید بپردازید یا به دست آورید.
- حفاظت در برابر نوسانات قیمت: با امضای قرارداد آتی، میتوانید از خودتان در برابر نوسانات قیمت در بازار محافظت کنید. این نوع قراردادها بر اساس قیمت توافقی تعیین میشوند و بدین ترتیب شما از ریسک نوسانات بازار در امان خواهید بود.
- فرصتهای سرمایهگذاری: با امضای قرارداد آتی، میتوانید به صورت مستقیم در بازار های مالی سرمایه گذاری کنید و از فرصت های نوسان گیری و بازدهیهای بالا لذت ببرید.
- مدیریت ریسک: قراردادهای آتی به شما این امکان را میدهند تا ریسکهای مربوط به قیمتها، تغییرات در نرخ ارز و … را مدیریت کنید. با امضای قرارداد آتی، شما میتوانید از انواع محصولات مشتقات مالی استفاده کنید و ریسکهای مربوط به قیمتها را مدیریت کنید.
- امتیاز اجرایی: در بعضی از صنایع و بازارها، قراردادهای آتی یک امتیاز اجرایی دارند که به شما اجازه میدهد به صورت مستقیم در آن بازار عملیات خرید و فروش انجام دهید. این مزیت، قابلیت دسترسی سریعتر و بهرهوری بیشتر را برای شما فراهم میکند.
- تنوع سبد سرمایهگذاری: امضای قراردادهای آتی به شما اجازه میدهد تا در تنوع سبد سرمایهگذاری خود اضافه کنید. با قراردادهای آتی، میتوانید در انواع محصولات مشتقات مالی مختلف سرمایه گذاری کنید و ریسک خود را کاهش دهید.
فرایندهای تسویه و تحویل قراردادهای آتی در بورس چگونه است؟
یکی از پرتکرارترین سوالاتی که کاربران از ما می پرسند این است که فرایندهای تسویه و تحویل قراردادهای آتی در بورس چگونه است؟ هنگامی که زمان باز شدن قراداد های آتی مشخص میشود تا هنگام به پایان رسیدن آن، شما فرصت دارید تا معامله های زیادی را ثبت کنید. برخی از افراد که اطلاعات بورسی قوی به همراه تجربه کافی در این زمینه دارند به راحتی میتوانند نوسان گیری کنند و سود زیادی به دست بیاورند. اما نوسان گیران حرفه ای میدانند که باید تا زمان سر رسید قراداد وضعیت خود را بفروشند و یا وضعیتی دیگر ایجاد کند. اگر دیر بجنبند مجبور میشوند وارد مرحله تحویل قراداد های آتی کالا شوند و فرایند تسویه و تحویل را انجام ندهند.
اگر خریدار یا فروشنده به فرآیند تسویه وارد نشود چه میشود؟
اگر فرد وارد مرحله تسویه و تحویل نشود؛ باید کارمزد و جریمه بپردازد. این جریمه بر اساس انواع کالا ها میتواند متفاوت باشد ( معمولا حدوداً تا۱۰ درصد). علاوه بر موارد گفته شده باید ما به تفاوت قیمت بر اساس قیمت روز توسط فرد بدهکار پرداخت شود.
اگر خریدار یا فروشنده فرآیند تسویه را انجام ندهند چه میشود؟
اگر هم خریدار و هم فروشنده نتوانند فرایند تسویه را انجام دهند کارمزد معاملات بین آنها تقسیم میشود. اگر قیمت گواهی سپرده گذاری کمتر از قیمت تسویه قرارداد باشد جریمه به نفع خریدار است؛ اما اگر قیمت گواهی سپرده بیشتر از قیمت تسویه باشد به نفع فروشنده است.
مراحل تحویل قراداد های آتی
برای تحویل تحویل قراداد های آتی کافی است مراحل زیر را انجام دهید:
- پر کردن فرم های آمادگی تحویل: اولین اقدام پر کردن فرم های آمادگی و فرستادن آن برای کارگزاری میباشد که قبلا در آن ثبت نام کرده اند.
- خریداران باید به اندازه میزان قراداد بسته شده پول در حساب داشته باشند، در مقابل فروشندگان نیز باید به تعداد کالاهای فروخته شده گواهی سپرده کالا داشته باشند.
نکاتی که باید در مورد فرایندهای تسویه و تحویل قراردادهای آتی در بورس بدانیم ؟
در مورد فرایندهای تسویه و تحویل قراردادهای آتی در بورس، برخی نکات کلیدی که باید در نظر داشته باشید عبارتند از:
- زمان تسویه: تسویه قراردادهای آتی معمولاً در تاریخهایی مشخص و معین صورت میپذیرد. این تاریخها توسط بورس تعیین میشوند و در حسابهای بانکی و سپردهگذاری حوزه تسویه انجام میشود.
- تسویه نقدی یا تحویل فیزیکی: در قراردادهای آتی، ممکن است امکان تسویه نقدی (بدون تحویل فیزیکی کالا) یا تحویل فیزیکی کالا وجود داشته باشد. این بستگی به نوع قرارداد و بازار مربوطه دارد.
- درخواست تحویل: در صورت تمایل به تحویل فیزیکی کالا، باید در موعد مقرر درخواست تحویل کالا را به بخش مربوطه واحد تسویه بورس ارسال کنید. این درخواست باید حاوی اطلاعات موردنیاز مثل نوع کالا، تعداد و مشخصات دیگر مربوط به تحویل کالا باشد.
- تحویل کالا: در صورت درخواست تحویل فیزیکی کالا، شما باید به محل مشخص شده توسط بورس برای دریافت کالا مراجعه کنید.
- تسویه مالی: در صورت تسویه نقدی، مقدار معادل با ارزش قرارداد بر اساس قیمت تعیین شده توسط بورس به حساب شما واریز میشود.
- تسویه تضمینی: در مواقعی که شما نیاز به تسویه تضمینی دارید، باید جهت تضمین مالی قبل از تاریخ تسویه، مقداری وجه یا اوراق قابل معامله به عنوان تضمین ودیعه دهید.
- پیش تسویه: در برخی موارد، بورس ممکن است پیش تسویه را در نظر بگیرد که به معنی این است که خریدار و فروشنده در موعد مشخصی بخشی از مبلغ قرارداد را پیش از تاریخ تسویه پرداخت یا دریافت کنند.
قراداد های آتی چه ویژگی هایی دارد؟
قراردادهای آتی دارای ویژگی های زیادی دارند؛ از جمله:
- تعهدات مشخص: قراردادهای آتی شامل تعهدات مشخصی هستند که به صورت قطعی و قابل اجرا هستند. معمولاً شرایط قراردادهای آتی شامل موضوع، تاریخ انقضا، قیمت، حجم و سایر جزئیات مشخص است.
- حفاظت از قیمت: قراردادهای آتی به سرمایه گذاران اجازه می دهند تا در مورد قیمت های آتی نگران نباشند. برای مثال، اگر شما تولید کننده گندم هستید و نگران افت قیمت گندم در آینده هستید، می توانید یک قرارداد آتی گندم ببندید تا قیمت خرید گندم را قبل از افت قیمت تضمین کنید. این به شما اجازه می دهد تا ریسک قیمت را کاهش دهید و از تغییرات بزرگ قیمت گندم در آینده جلوگیری کنید.
- قراردادهای آتی، معیار قیمت گذاری برای بازارهای معاملات جهانی است. تغییرات قیمت قراردادهای آتی نشان دهنده وضعیت بازار و عوامل تأثیرگذار بر آن می باشد.
انواع قراردادهای آتی
قراردادهای آتی به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: قراردادهای آتی کالای فیزیکی و قراردادهای آتی سهام.
- قراردادهای آتی کالای فیزیکی: این نوع قراردادها بر روی تحویل و جابجایی کالاهای فیزیکی مانند گندم، نفت، طلا و… بسته میشود. این قراردادها معمولاً توسط تولید کنندگان، تجار، واسطه گران و استفادهکنندگان این کالاها استفاده میشود. در این نوع قراردادها، خریدار قیمت و تعداد کالا را بر اساس قرارداد تعیین میکند و در تاریخ تعیین شده به شکل فیزیکی کالا را دریافت میکند.
- قراردادهای آتی سهام: این نوع قراردادها مربوط به سهام شرکتها میشود. در این قراردادها، قیمت و تعداد سهامها تعیین میشود و صاحب قرارداد در تاریخ تعیین شده سهامها را خریداری میکند یا به فروش میرساند. این نوع قراردادها معمولاً توسط سرمایهگذاران، توسعهدهندگان سهام و نهادهای مالی استفاده میشود. قراردادهای آتی سهام علاوه بر معاملات خرید و فروش سهام، به عنوان ابزارهای مالی مورد استفاده قرار میگیرند. مثلاً با استفاده از قراردادهای آتی سهام، سرمایهگذاران میتوانند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در بازار سهام سرمایه گذاری کنند و بازدهی خود را افزایش دهند.
به طور خلاصه، قراردادهای آتی در دو دسته قراردادهای کالای فیزیکی و قراردادهای سهام تقسیم میشوند. هر کدام از این دستهها دارای ویژگیها و موارد کاربردی خاص خود هستند و توسط مختلف گروههای صنفی در بازارها و صنایع مختلف استفاده میشوند.
سخن آخر
در روزگار امروز، اطلاعات بورسی میتواند به شما اجازه پیشبینی تغییرات بازار و روند صعودی یا نزولی سهام را بدهد. این آگاهی از تحلیلها و روندهای بازار میتواند به شما در انتخاب استراتژیهای مناسب در سرمایهگذاری کمک کند و احتمال خطا و ضرر را کاهش دهد.علاوه بر این، دسترسی به اطلاعات بورسی به شما کمک میکند تا درکی بهتر از عوامل موثر در تغییر قیمت سهام و بازده سرمایهگذاری خود پیدا کنید. اما به نظر شما روشی آسان برای یادگیری این اطلاعات وجود دارد؟ ما در قسمت پایانی مقاله قصد داریم تا به شما یک وبسایت بی نظیر و خارق العاده در زمینه امور مالی معرفی کنیم. وبسایت گروه مالی آرادفین توانسته بستری مفید برای یادگیری و مشاوره انواعی از امور مالی برای تمامی کاربران فراهم کند. اگر علاقمند به یادگیری این مفاهیم هستید، سایت گروه مالی آرادفین را فراموش نکنید.