صندوق املاک و مستغلات چیست؟
یکی از بهترین صندوقهای سرمایهگذاری در بورس صندوق املاک و مستغلات است. همه ما به خوبی میدانیم که سرمایهگذاری در املاک همیشه پرسود بوده و همین موضوع سبب شده تا بسیاری از مردم به دنبال استفاده از فرصتهای سودآوری در این بازار باشند. با این وجود نوسانات موجود در بازار املاک و بالا بودن ارزش آنها باعث شده تا بسیاری از مردم نتوانند به طور مستقیم وارد این بازارها شوند. ویژگی مهم صندوقهای املاک و مستغلات این است که این فرصت را برای سرمایههای اندک به وجود میآورد تا به طور غیر مستقیم در بازار ملک سرمایهگذاری داشته باشند.
ساختار صندوقهای املاک و مستغلات چگونه است؟
برای درک بهتر صندوق املاک و مستغلات، بد نیست ساختار آن را با هم مورد بررسی قرار دهیم. این صندوقها ممکن است دارای ساختارهای متفاوتی با یکدیگر باشند. مثلاً ممکن است یک صندوق بر روی املاک تجاری فردی تمرکز کند. با این حال صندوق دیگر ممکن است به صورت ترکیبی بر روی چندین ملک مهم مثل مرکز خرید و هتل سرمایهگذاری داشته باشد. صندوقهای املاک و مستغلات معمولاً در دو حالت باز یا بسته برای سهامداران ارائه میشوند. یک صندوق باز شرایطی را فراهم میکند تا هر زمان که میخواهید به این صندوق وارد شوید یا از آن خروج پیدا کنید. با این حال صندوقهای بسته فرایند کاملاً متفاوتی دارند. در یک صندوق بسته معمولاً یک نقطه ورود و یک نقطه خروج در نظر گرفته میشود. شما فقط در نقطه ورود تعیین شده میتوانید سهامداری در آن صندوق را شروع کنید و در نقطه خروج هم میتوانید از آن خارج شوید.
صندوق املاک و مستغلات بورس باید دارای چه ویژگیهایی باشد؟
صندوق املاک مستغلات باید دارای ویژگیهایی باشد تا در بورس پذیرفته گردد و شما بتوانید روی آن سرمایهگذاری کنید. در حقیقت املاکی که در این صندوقها قرار میگیرند باید شرایط زیر را داشته باشند:
- املاکی که در این صندوقها قرار میگیرند باید گواهی پایان کار داشته باشند.املاک بدون پایان کار نمیتوانند در صندوقهای بورسی تعریف شوند.
- در صندوقهای بورسی املاکی که رهن داده شده باشند نمیتوانند مورد استفاده قرار گیرند. همچنین املاکی که در این صندوقها قرار میگیرند باید حتماً داخل ایران وجود داشته باشند.
- سومین ویژگی داراییهای موجود در صندوقهای املاک و مستغلات سند آنها است.این گونه داراییها باید سند رسمی داشته باشند و از کاربری مشخصی برخوردار گردند.
- اگر داراییهایی که در صندوقهای املاک و مستغلات قرار میگیرند منع قانونی داشته باشند، این صندوقها در بورس پذیرفته نمیگردند. البته املاکی که در این صندوقها وجود دارند میتوانند قابلیت انتقال به دیگران را داشته باشند.
چرا صندوقهای املاک و مستغلات برای سرمایهگذاری جذاب هستند؟
سرمایهگذاری در صندوق املاک و مستغلات بورس مزایای زیادی برای کاربران به همراه خواهد داشت. از جمله مزایای سرمایهگذاری در این صندوقها میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- تنوع: مزایای اصلی صندوقهای سرمایهگذاری املاک و مستغلات این است که داراییهای موجود در سبدهای آنها متنوع هستند.همه داراییهایی که در این صندوقها قرار میگیرند املاک مسکونی نیستند. مستغلات غیر مسکونی مثل مرکز خرید و هتل هم ممکن است در آنها وجود داشته باشد. حتی املاک تجاری و صنعتی هم امکان ورود به صندوقهای سرمایهگذاری را خواهند داشت.
- مدیریت: یکی ازویژگیهای مهمی که تقریباً اکثر صندوقهای سرمایهگذاری دارند، مدیریت تخصصی آنها میباشد. مثلاً در همین صندوقهای املاک و مستغلات افرادی آنها را مدیریت میکنند که به بازار املاک و مستغلات تسلط کامل دارند. تخصص آنها کمک میکند تا صندوقها همواره در مسیر سودآوری قرار بگیرند.
- مالیات:یکی از ویژگیهای جالب دیگری که در مورد این صندوقها باید به آن اشاره کنیم معافیت مالیاتی است. سودی که از این صندوقها برای سپردهگذاران تقسیم میشود معاف از مالیات میباشد. یعنی عملاً سود سرمایهگذاران از این صندوقها بالاتر هم میرود.
- نقد شوندگی:سبدهای املاک و مستغلاتی که در بورس عرضه میشوند نقد شوندگی بسیار بالایی دارند. این در حالی است که اگر شما بخواهید به طور مستقیم وارد بازار مسکن شوید و در آن خرید و فروش ملک را تجربه کنید با نقد شوندگی بسیار پایینی مواجه خواهید شد.
انواع صندوق املاک و مستغلات
صندوق املاک و مستغلات معمولاً در سه دسته عرضه میشود. انواع مختلف این صندوقها را در ادامه با هم مورد بررسی قرار میدهیم:
- سهامی:صندوق سهامی یا مالکیت به صندوقهایی گفته میشود که خرید، فروش، نگهداری، اجاره و اداره املاک را انجام داده و از طریق آن درآمدزایی میکنند. البته دایره فعالیتهای این صندوقها بسیار بیشتر از این مواردی است که عنوان کردیم. این صندوقها در فعالیتهایی مثل لیزینگ و ساخت و ساز املاک هم مشارکت دارند از طریق آن برای سهامداران خود سودآوری میکنند.
- رهنی: صندوقهای املاک و مستغلات رهنی در سبدهای سرمایهگذاری مستقیم قرار میگیرند. مهمترین کاری که مدیران این صندوقها انجام میدهند وام دادن به شرکتهای عملیاتی میباشد.در حقیقت سرمایهای که در این صندوقها تشکیل میشود بر اثر وامهایی است که به آن شرکتها داده شده است.
- ترکیبی: یکی از پرکاربردترین صندوقها در بازار سرمایه صندوقهای ترکیبی هستند.مدیران این صندوقها تلاش میکنند سبدی متنوع از داراییهای واقعی مستغلات و داراییهای مالی ملکی به وجود آورند. با توجه به اینکه سرمایهگذاری در این سبدها با تنوع بسیار زیادی همراه است معمولاً درآمد و سود زیادی برای سرمایهگذاران خود ایجاد میکنند.
آیا امکان خرید متری مسکن در بورس وجود دارد؟
سرمایهگذاری در حوزه املاک و مستغلات بورس فقط معطوف به خرید صندوق املاک و مستغلات نیست. شما میتوانید با خرید مسکن متری یکی از جذابترین روشهای سرمایهگذاری در املاک و مستغلات بورس را تجربه کنید. واقعیت این است که در این روش شما اوراق سلف مسکن را برای پیش خرید واحدهای یک ساختمان خریداری مینمایید. در صورتی که اوراق مورد نظر شما سررسید یک ساله داشته باشند و مربوط به یک خانه 60 متری باشند تا پایان مهلت سررسید باید 60 واحد یک متری از اوراق سلف آن را خریداری نمایید.
در صورتی که بتوانید تمام اوراق سلف مربوط به آن خانه ۶۰ متری را تهیه کنید، مالک آن خانه خواهید شد. البته در صورتی که نتوانید چنین چیزی را برآورده سازید میتوانید اوراق خود را به فروش بگذارید و از این طریق در بازار املاک و مستغلات سودآوری داشته باشید. هرچند در پایان باید این نکته را بگوییم که این روش هنوز در بورس ایران اجرایی نشده است. البته برنامههایی برای اجرای آن وجود دارد اما هنوز عملی نشدهاند.
صندوق املاک و مستغلات دارای چه ارکانی هستند؟
طبق قوانین سازمان بورس و اوراق بهادار کشور، صندوق املاک و مستغلات باید ۴ رکن اصلی داشته باشد تا بتواند فعالیت کند. با ارکان مهم این صندوقها بیشتر آشنا خواهیم شد:
- مجمع: مهمترین رکن صندوق سرمایهگذاری املاک و مستغلات، مجمع آن است. این مجمع وظایف و اختیاراتی دارد که البته برخی از آنها تحت نظر سازمان بورس هستند.مهمترین وظایف مجمع این است که گزارشات مدیر صندوق را بررسی کند، صورتهای مالی و تغییرات اساسنامه را تصویب کند و سیاستهای صندوق را تدوین نماید.
- مدیر:طبیعتاً مشخص است که وظیفه اصلی مدیر صندوق سرمایهگذاری، پیگیری مصوبات مجمع و پیشبرد امور صندوق برای رسیدن به موفقیت است. جالب است بدانید که هر کسی نمیتواند مدیر یک صندوق املاک و مستغلات شود. کسی که میخواهد در این مقام قرار بگیرد حداقل باید ۵۰ میلیارد سرمایه داشته باشد. همچنین در رزومه او تخصصهای مرتبط با بورس و املاک هم باید دیده شود.
- متولی:متولی یک شخصیت حقوقی و مورد اطمینان سازمان بورس میباشد که در مجمع به این سمت منصوب میشود. در واقع انتصاب و تغییرات متولی تنها باید در مجمع صندوق انجام پذیرد. وظایف این شخص کاملاً مشابه یک بازرس است و او بر تمام جریانات مالی صندوق نظارت کامل دارد. مهمترین ماموریت متولی تحقق شفافیت صندوق میباشد.
- حسابرس:حسابرس کسی است که توسط متولی پیشنهاد میشود و البته برای انتصاب باید در مجمع رای بیاورد. ضمناً این نکته را هم باید بگوییم که متولی نمیتواند هر کسی را به عنوان حسابرس معرفی کند. او باید از بین موسسات مورد اعتماد بورس انتخاب شود. وظایف او هم کاملاً مشخص است و باید امور حسابرسی را مطابق با اصول و استانداردها انجام دهد.
چگونه صندوقهای املاک و مستغلات را معامله کنیم؟
معامله صندوق املاک و مستغلات کاملاً مشابه خرید و فروش سهام در بازار سرمایه میباشد. با توجه به این نکته برای اینکه بتوانید این صندوقها را مورد معامله قرار دهید ابتدا باید به بازار بورس ورود پیدا کنید. یعنی باید در سامانه سجام ثبت نام کنید و کد بورسی دریافت نمایید. پس از دریافت کد بورسی و ایجاد حساب کاربری در یک کارگزاری میتوانید این صندوقها را مورد معامله قرار دهید. برای خرید و فروش آنها تنها کافی است نماد صندوقها را جستجو کرده و پس از یافتن آنها، همانند سهام معمولی خرید و فروش صندوق را انجام دهید.
چگونه بیشترین بازدهی را از صندوق املاک و مستغلات به دست آوریم؟
تا اینجا صندوق املاک و مستغلات را تقریباً به طور کامل خدمت شما معرفی کردیم. با این وجود برای اینکه بیشترین بازدهی را از این صندوقها به دست آورید باید دانش تحلیلگری خودتان را تقویت کنید. بهترین بازدهی از این صندوقها زمانی برای شما رقم میخورد که ریسک معاملات خودتان را پایین بیاورید و احتمال ضرر را کاهش دهید. برای اینکه با پایینترین ریسک ممکن و کمترین ضرر احتمالی وارد صندوقها شوید لازم است در دورههای آموزشی مربوط به آنها شرکت داشته باشید. آموزشگاههای مختلفی مثل آرادفین در کشور ما وجود دارند که در این زمینه دورههای تخصصی برگزار میکنند.