آشنایی با تحلیل بنیادی
افرادی که میخواهند به عنوان معاملهگر و سرمایهگذار در بورس یا دیگر بازارهای مالی جهان فعالیت داشته باشند، باید ابتدا قدرت تحلیل خود را بالا ببرند. یکی از روشهای تحلیلگری در بورس، تحلیل بنیادی نام دارد و از ارزش بسیار زیادی برخوردار است. این گونه تحلیل را فاندامنتال هم مینامند وهدف از آن پیدا کردن ارزش ذاتی یک سهام یا اوراق بهادار است. در واقع تحلیل فاندامنتال به شما کمک میکند تا پتانسیل یک شرکت را بر اساس اطلاعات مالی و غیر مالی آن برای به دست آوردن ارزش منصفانه اوراق بهادار، سهام یا اوراق قرضه ارزیابی کنید. برای اینکه تحلیل فاندامنتال شما دقیق باشد نیاز دارید تا ترازنامه، عملکرد گذشته، گزارشهای مالی و… یک شرکت را مورد بررسی قرار دهید.
برای تحلیل فاندامنتال به چه اطلاعاتی نیاز داریم؟
در روش تحلیل بنیادی از دادههای بسیار زیادی استفاده میشود اما برخی از آنها مبانی این مدل آنالیز هستند و ارزش بیشتری دارند. با مبانی تحلیل فاندامنتال بیشتر آشنا میشویم:
- ساختار و درآمد شرکتها:در تحلیل بنیادی شما باید ساختار شرکتها را مورد بررسی قرار دهید و با نوع مدیریت آنها آشنا شوید. همچنین باید جزئیات درآمدزایی شرکتها را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهید.
- سود:شما باید روند سوددهی شرکت در طول تاریخ خودش را برای درک عملکرد مالی آن تجزیه و تحلیل کنید. توجه داشته باشید که نیازی نیست سوددهی آن را از زمان ورود به بورس بررسی کنید و ارزیابی کردن عملکرد چند سال اخیر سهام آن شرکت کافی خواهد بود.
- درآمد: شرکتها طبیعتاً درآمد ثابتی ندارند و در طول زمان درآمد آنها دچار تغییراتی میشود.شما باید روند تغییرات درآمد شرکتها را در طول زمان مورد ارزیابی و بررسی قرار دهید.
- بدهی:یکی دیگر از پارامترهایی که به عنوان مبانی تحلیل بنیادی شناخته میشود، بررسی بدهی شرکتها است. بررسی سطح بدهی یک شرکت به شما کمک میکند تا ثبات مالی آن را بهتر تحلیل کنید. طبیعتاً هرچه بدهی شرکتها کمتر باشد آنها ثبات مالی بیشتری دارند.
- گردش مالی:بررسی گردش مالی شرکتها به شما کمک میکند تا نحوه استفاده آنها از درآمدهای خودشان را بهتر تحلیل نمایید. طبیعتاً هرچه شرکتها از درآمد خودشان بازدهی بیشتری کسب کنند، سهام آنها رشد بیشتری را تجربه خواهد کرد و سهامداران سود بیشتری به دست خواهند آورد.
تحلیل بنیادی به چند روش انجام میشود؟
برای انجام تحلیل بنیادی معمولا از دو روش کلی استفاده میشود. روشهایی که شما هم میتوانید در تحلیل خودتان از آنها استفاده کنید عبارتند از:
- تحلیل کیفی:در تحلیل کیفی بیشتر مواردی مورد سنجش قرار میگیرند که نمیتوانیم آنها را در قالب عدد تعریف کنیم. به عنوان مثال ارزیابی نحوه مدیریت یک شرکت به صورت کیفی انجام میشود. همچنین در مورد شهرت برند یا وضعیت رقابت آن با دیگر شرکتها هم نمیتوانیم از پارامترهای کمی کمک بگیریم.
- تحلیل کمی: روش دیگری که برای تحلیل فاندامنتال میتوانیم از آن کمک بگیریم تجزیه و تحلیل کمی نام دارد. در این تجزیه و تحلیل همانگونه که کاملاً مشخص است ما میتوانیم نتیجه تحلیل را به صورت یک عدد مشخص کنیم. مثلاً وقتی صورتهای مالی را بررسی میکنیم نهایتاً به یک عدد تحت عنوان سود یا زیان شرکت میرسیم.از جمله مواردی که در این تحلیل میتوانیم به سراغ آنها برویم گزارشهای سود جریانات نقدی و نسبتهای مالی هستند. معاملهگران این معیارها را جهت بررسی وضعیت مالی و عملکرد شرکت مورد استفاده قرار میدهند.
رویکرد بالا به پایین در تحلیل فاندامنتال چیست؟
در تحلیل بنیادی معمولا از دو رویکرد اصلی استفاده میشود. رویکرد اولی که میتوانیم به بررسی آن بپردازیم رویکرد بالا به پایین نام دارد. در حقیقت این رویکرد به گونهای است که ما در سطح کلان قرار میگیریم واز آن منظر دادههای موجود را تحلیل میکنیم. در این رویکرد عوامل مهم و بزرگ اقتصادی مثل شرایط کلی اقتصادی، روند صنعت، و شرایط بازار مورد بررسی قرار میگیرند. با این مفاهیم بیشتر آشنا میشویم:
- شرایط اقتصادی:یکی از موارد مهمی که در تحلیل فاندامنتال باید روی آن تمرکز کنیم وضعیت عمومی اقتصاد جامعه است. در بررسی این وضعیت باید به سراغ اطلاعاتی مثل نرخ بهره، تورم و شاخصهای کلان اقتصادی برویم.
- روند صنعت:طبیعتاً باید وضعیت صنایع گوناگون را در کشور مورد بررسی قرار دهیم و متوجه شویم که کدام یک از آنها پتانسیل رشد بیشتری دارد. البته ممکن است همه صنایع در طول یک بازه زمانی رشد کنند اما قطعاً برخی از آنها به خاطر وضعیت بنیادی بهتر در آینده بازدهی به مراتب جذابتری را ارائه خواهند کرد.
- شرایط بازار:برای اینکه در این رویکرد تحلیل جامعتر و کاملتری داشته باشید باید وضعیت بازار بورس را هم بررسی کنید. شما باید روند کلی شاخص بازار بورس را مورد بررسی قرار دهید و عوامل احتمالی خطر در این بازار را شناسایی نمایید.
رویکرد از پایین به بالا چگونه میباشد؟
رویکرد دیگری که در تحلیل بنیادی مورد استفاده قرار میدهیم از پایین به بالا نام دارد. در این رویکرد ما در سطح خرد قرار میگیریم و طبیعتاً اطلاعات جزئیتری را بررسی خواهیم کرد. به عبارت بهتر در این سطح ما قرار است به بررسی دقیق شرکتها بپردازیم تا بهترین سهام موجود در بازار را پیدا کنیم. موضوعاتی که در این رویکرد میخواهیم مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم عبارتند از:
- صورتهای مالی: یکی از مهمترین کارهایی که در تحلیل فاندامنتال انجام میپذیرد تجزیه و تحلیل صورتهای مالی است.آنالیز صورتها با این هدف انجام میشود که بتوانیم بر اساس اطلاعاتی مثل درآمد، حاشیه سود، سطح بدهی و دیگر معیارهای مالی آینده سهام را پیش بینی کنیم.
- وضعیت رقابتی: در این رویکرد باید وضعیت شرکت را در صنعت خود به صورت دقیق بررسی کنیم. همچنین باید این موضوع را متوجه شویم که آیا شرکت توان رقابت با دیگر شرکتهای موجود در این صنعت را دارد و میتواند سهام ارزندهای در آینده داشته باشدیا خیر.
- ملاحظات گستردهتر:معمولاً هر تحلیلگر بر اساس مولفههای ذهنی که دارد پارامترهای بیشتری را هم در مورد شرکتها مورد تجزیه و تحلیل قرار میدهد. مولفههایی که در ذهن تحلیلگران معمولاً وجود دارد بیشتر به شرایط اقتصادی و وضعیت بازاری برمیگردد که سهام شرکت مورد نظرشان در آن قرار میگیرد.
کدام رویکرد را در تحلیل فاندامنتال دنبال کنیم؟
با توجه به بررسی که نسبت به رویکرد از بالا به پایین و از پایین به بالا در تحلیل بنیادی داشتیم، متوجه شدیم که این دو رویکرد با هم متفاوت هستند. در رویکرد اول ما با یک دوربین بزرگ به بازار نگاه میکنیم و سعی داریم پارامترهای اقتصاد کلان را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم. با این حال در رویکرد دوم دوربین خود را کوچک میکنیم و به بررسی جزئیات میپردازیم تا سهام ارزشمند بازار را کشف کنیم. اینکه کدام رویکرد برای ما جهت سرمایهگذاری در بازارهایی مثل بورس یا فارکس بهتر است بستگی به شرایط سرمایهگذاریمان دارد. البته گاهی اوقات شرایط حاکم بر بازار هم روی رویکرد ما اثر میگذارد. در کل اگر میخواهید تحلیلگر فاندامنتال قدرتمندتری باشید باید روی هر دو رویکرد تسلط پیدا کنید. وقتی روی هر دو رویکرد مسلط باشید، بر اساس شرایطی که در آن قرار دارید میتوانید هر کدام از آنها را انتخاب نمایید.
تحلیل بنیادی برای چه افرادی بیشتر مناسب است؟
تسلط روی روش تحلیل بنیادی برای تمام افرادی که قرار است وارد بازارهای مالی شوند ضرورت دارد. با این وجود استفاده از روش تحلیل فاندامنتال برای برخی از افراد دارای اهمیت بیشتری هم خواهد بود. افرادی که میخواهند سرمایهگذاری بلند مدت در بازار بورس داشته باشند، باید به سراغ این روش تحلیل بروند. در روش فاندامنتال اساساً روی پارامترهایی تمرکز میشود که کمک میکنند سود شرکتها را در بازههای زمانی بزرگ مورد بررسی قرار دهیم. در حقیقت این گونه تحلیل بیشتر مناسب افرادی میباشد که میخواهند سهام ارزشمند پیدا کنند و روی آن سرمایهگذاری بلند مدت داشته باشند. این روش شاید برای کسانی که به دنبال سودهای مقطعی از بورس هستند و چندان بلند مدت کار نمیکنند جذاب نباشد.
چگونه تحلیلگر فاندامنتال شویم؟
اگر میخواهید شما هم در زمینه تحلیل بنیادی تخصص داشته باشید و قدرت بیشتری در ارزیابی بازار پیدا کنید باید در یادگیری آن تلاش زیادی به خرج دهید. البته ما با این نظریه مخالفیم که هر کسی نمیتواند تحلیلگر بنیادی شود. به جای آن ما با این موضوع موافقیم که زمانی که افراد برای تبدیل شدن به یک تحلیلگر بنیادی نیاز دارند، متفاوت است. از طرفی تحلیلگران بنیادی هم برای خودشان در درجههای متفاوتی قرار میگیرند. برخی تخصص بیشتری دارند و میزان پیشبینیهای درست آنها بیشتر است و برخی دیگر گاهی پیشبینیهای درست و گاهی پیشبینیهای غلط دارند. به هر حال اگر میخواهید تبدیل به یک تریدر فاندامنتال گردید باید به دنبال منابع و دورههای آموزشی با کیفیت باشید.
استفاده از منابع خارجی یا کورسهای بینالمللی برای یادگیری تحلیل فاندامنتال روش صحیحی است اما نباید به آن بسنده کنید. اگر قرار است در بازارهای معاملاتی ایران فعالیت داشته باشید باید این را بدانید که مدل فعالیت اقتصادی شرکتها در ایران با خارج تفاوتهایی دارد. به همین دلیل بهتر است در کنار منابع و کورسهای بینالمللی از کتب و دورههای داخلی هم بهره ببرید. دورههای مختلفی برای آموزش تحلیل بنیادی در کشور ما برگزار میشود و موسسات گوناگونی مثل آرادفین برگزار کننده آنها هستند. ضمناً این نکته را در نظر داشته باشید که یادگیری تحلیل فاندامنتال پیچیدگیهای خاصی دارد و ممکن است در ابتدا شما را اذیت کند. با این وجود همیشه این جمله را در ذهن داشته باشید که پیروزیهای بزرگ از مسیرهای صعب العبور به دست میآیند.